Zanim przejdziemy do odpowiedzi na wyżej postawione pytania, myślę, że warto podkreślić, że o ulgi na innowacje (w szczególności o ulgę B+R) będzie mogła starać się nie garstka, ale naprawdę duża grupa przedsiębiorców. Jak powiedział w rozmowie z nami Maciej Dudziński, beneficjentem ulgi B+R może być każdy przedsiębiorca, tworzący nowy produkt lub nową usługę, bo w kontekście polskiego prawa podatkowego „innowacyjność” danego produktu lub usługi, należy rozumieć nie tylko jako opracowanie produktów całkowicie jedynych w swoim rodzaju, ale również o innowacyjność na skalę danego przedsiębiorstwa.
Z tekstem tym warto więc, aby zapoznał się każdy przedsiębiorca, nie tylko startupowiec.
Która z ulg warta jest największej uwagi? O każdą z ulg trzeba starać się osobno, co wymaga poświęcenia dodatkowego, jakże cennego u przedsiębiorców czasu. Dlatego też cenną wskazówką dla naszych Czytelników będzie właśnie taka informacja.
To prawda, o każdą ulgę należy starać się osobno. Wybór ulgi zależny jest oczywiście od indywidualnej sytuacji danej firmy. Z samego założenia jednak, podstawą jest ulga B+R, chociażby ze względu na jej najszersze zastosowanie oraz szeroki wachlarz kosztów kwalifikowanych.
Warto też pamiętać, że każda z omawianych ulg od strony czysto technicznej, działa w tym samym schemacie – prowadzenia stosownej dokumentacji oraz uzyskania zwrotu podatku z urzędu skarbowego. Prawidłowe wdrożenie ulgi B+R w przedsiębiorstwie najczęściej jest swoistym przetarciem szlaku, po którym wdrożenie kolejnej ulgi nie jest już tak skomplikowane jak na samym początku.
Biorąc pod uwagę, że omawiane ulgi od przyszłego roku będzie można ze sobą łączyć, jestem przekonany że wiele firm decydując się na wdrożenie ulgi B+R, skorzysta również z pozostałych ulg – potencjalne oszczędności wynikające z takiej decyzji mogą być naprawdę spore.
Z której ulgi będzie mogła skorzystać największa grupa przedsiębiorców?
Ulgą dostępną dla największej ilości beneficjentów jest bez wątpienia ulga B+R, której zastosowanie uzależnione jest od samego prowadzenia prac badawczo-rozwojowych (niezależnie od ich rezultatu) oraz oczywiście ponoszenia wydatków z tym związanych.
Co jednak ciekawe, wszystkie omawiane ulgi od 01 stycznia 2022 r., będzie można łączyć. Nowo wprowadzane ulgi na innowacje stanowią uzupełnienie dotychczas funkcjonującej ulgi B+R i ulgi IP Box. Jeszcze lepszą wiadomością dla podatników jest wprowadzenie możliwości jednoczesnego rozliczania ulgi B+R i IP Box, w stosunku do tego samego kwalifikowanego IP. W obecnym stanie prawnym, podatnicy mogą w jednym roku korzystać tylko z jednej z tych ulg.
Czy każdy produkt może stać się innowacyjny w oczach organów przyznających ulgi na innowacje? Jakie kroki należy podjąć, aby zwiększyć swoje szanse na otrzymanie ulg na innowacje? Wskazówki na szybkie działania – tak aby z początkiem roku móc już korzystać z ulg.
Beneficjentem ulgi B+R może być każdy przedsiębiorca, tworzący nowy produkt lub nową usługę. Jest to możliwe z tego względu, że w kontekście polskiego prawa podatkowego „innowacyjność” danego produktu lub usługi, należy rozumieć poprzez – innowacyjność na skalę danego przedsiębiorstwa, nie chodzi tutaj tylko i wyłącznie o opracowanie produktów całkowicie jedynych w swoim rodzaju.
Innymi słowy oznacza to, że jeśli przykładowo prowadzimy pracę nad produktem, który w praktyce jest już od lat oferowany klientom przez naszą konkurencję, lecz w naszej firmie własnym nakładem pracy sami wytworzymy produkt tego rodzaju – to zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami, spełnimy przesłankę innowacyjności – niezbędną do skorzystania z ulgi B+R czy ulgi na prototyp.
Z jak dużą dodatkową pracą w zakresie księgowości będzie wiązało się korzystanie z ulg na innowacje?
Skorzystanie z ulg na innowacje, wymaga od podatników wytworzenia dokumentacji projektowej, a w szczególności dokumentacji kosztowej. Wdrażając daną ulgę w firmie, siłą rzeczy konieczne jest opracowanie dedykowanych konkretnemu projektowi ewidencji, które jednak nie są dokumentami specjalnie złożonymi. Najistotniejszą kwestią jest tutaj wydzielenie kosztów kwalifikowanych, które ostatecznie będą miały wpływ na wysokość zwrotu podatku – w praktyce chodzi o to żeby wykazać przed organami podatkowymi że dane koszty rzeczywiście były związane z realizacją prac badawczo rozwojowych, czy też z zakupem robota przemysłowego. Mając na uwadze funkcjonalności dostępnych na rynku programów księgowych, nie powinno to dostarczyć większej ilości obowiązków.
Warto mieć też na uwadze, że decydując się na wdrożenie konkretnej ulgi, rekomendowane jest uzyskanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, potwierdzającej że dany przedsiębiorca kwalifikuje się do objęcia nią. Taka interpretacja stanowi bezpośrednie potwierdzenie skarbówki, że rzeczywiście spełniamy wszystkie przesłanki do skorzystania z omawianej możliwości.
Czy pobieranie ulg na innowacje nie spowoduje wykluczenia możliwości korzystania z innych ulg/nie odbije się w zwyżce kosztów w innym miejscu?
Na szczęście przy omawianych ulgach nie mamy do czynienia z ukrytymi kosztami. Mówiąc wprost, jeśli kwalifikujemy się do chociażby jednej z nich, to w efekcie zapłacimy mniejszy podatek. Z tego względu, mając na uwadze wysokość podstawowych stawek podatkowych, zasadnym jest skorzystanie z omówionych ulg, jeśli tylko mamy taką możliwość. Służą one poprawieniu rentowności konkretnych projektów i całych przedsiębiorstw. Ze strony Państwa ulgi te natomiast stanowią swoistą inwestycję w to, aby innowacyjne przedsiębiorstwa rozwijały się jeszcze szybciej i było ich jeszcze więcej.
***
Oprócz odpowiedzi na pytania, Maciej Dudziński podzielił się z naszymi czytelnikami również szczegółowymi opisami poszczególnych ulg – znajdziecie je w tekście poniżej.
Rodzaje ulg na innowacje dostępne dla przedsiębiorców
Możliwość skorzystania z poszczególnych ulg na innowacyjne, zarówno tych obowiązujących obecnie, jak i tych proponowanych w „Nowym Ładzie” uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Niektóre z nich dostępne są dla precyzyjnie określonego grona odbiorców, inne umożliwiają skorzystanie z preferencyjnego rozliczania podatków o wiele szerszej grupie. Kształtuje się to następująco:
Ulga B + R (ulga badawczo-rozwojowa)
Jest bez wątpienia rozwiązaniem dedykowanym najszerszej grupie beneficjentów. Stanowi zachętę podatkową do podejmowania działań o charakterze badawczo-rozwojowym. Przedsiębiorcy mogą odliczyć od podstawy opodatkowania 100% wydatków związanych z działaniami badawczo-rozwojowymi, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów. W uproszczeniu zatem skorzystanie z ulgi oznacza dwukrotne zaliczenie niektórych wydatków do kosztów uzyskania przychodów (przez ujęcie w kosztach i poprzez dodatkowe odliczenie 100% kosztów kwalifikowanych od podstawy opodatkowania). Tym samym, ulga umożliwia nie tylko wzrost potencjału prowadzonego biznesu, ale również realne korzyści finansowe dla przedsiębiorców w postaci efektywnego obniżenia kwoty podatku dochodowego do zapłaty. Ulga na prace badawczo-rozwojowe skierowana jest do wszystkich osób i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w Polsce opodatkowaną podatkiem dochodowym (PIT/CIT). Oznacza to, że mogą z niej skorzystać zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jak również podmioty opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych, bez względu na rozmiar prowadzonego przedsiębiorstwa oraz branżę, w której działają. Warunkiem skorzystania z ulgi jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych. Zgodnie z ustawową definicją „działalność B+R obejmuje pracę twórczą podejmowaną w sposób metodyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy – w tym wiedzy o rodzaju ludzkim, kulturze i społeczeństwie – oraz w celu tworzenia nowych zastosowań dla istniejącej wiedzy”.
W dużym uproszczeniu oznacza to, że beneficjentem ulgi B+R w praktyce może być każdy przedsiębiorca, który tworzy nowy produkt lub usługę. Co istotne, prawo do zastosowania ulgi B+R nie jest warunkowane pozytywnym wynikiem prowadzonych prac badawczo-rozwojowych, czyli faktycznym wymyśleniem lub rozwinięciem produktu lub usługi. Wynik prowadzonych prac badawczo-rozwojowych, który okaże się niepowodzeniem również uprawnia do zastosowania ulgi. Najważniejsze jest samo prowadzenie prac B+R w przedsiębiorstwie, a więc inwestowanie w wymyślanie bądź rozwój nowej oferty przedsiębiorstwa – niezależnie od wyniku tego typu działań.
Kategorie koszty kwalifikowanych do rozliczeń ulgi B+R przedstawiają się następująco:
- wynagrodzenia pracowników oraz składki finansowane przez pracodawcę (umowa o pracę, zlecenie, dzieło),
- koszty materiałów i surowców bezpośrednio związanych z działalnością B+R,
- nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego,
- odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej,
- wydatki na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych,
- odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (nie dotyczy samochodów osobowych oraz nieruchomości),
- koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Ulga IP Box (Innovation Box)
Kolejną dość szeroko dostępną ulgą na innowacje jest IP Box. W praktyce zdecydowana większość jej odbiorców to firmy opracowujące oprogramowanie, bardzo dużą grupą jej beneficjentów są też programiści prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.
Popularność tej ulgi w branży IT, wynika z dość dużej łatwości wdrożenia jej w przedsiębiorstwie uzyskującym zyski z wytworzonego oprogramowania, jest ona jednak dedykowana zdecydowanie szerszej grupie odbiorców.
Skrót „IP” zawarty w nazwie tej ulgi, to prawnie chroniona własność intelektualna, wytworzona, rozwinięta lub ulepszona przez przedsiębiorcę w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo–rozwojowej następujące prawa własności intelektualnej:
- prawo do wynalazku (patent),
- dodatkowe prawo ochronne na wynalazek,
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub środek ochrony roślin,
- prawo z rejestracji produktu leczniczego i weterynaryjnego dopuszczonego do obrotu,
- prawo z rejestracji nowych odmian roślin i ras zwierząt,
- prawo do programu komputerowego.
Przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość zastosowania preferencyjnej stawki podatku dochodowego w wysokości 5% dla dochodów uzyskanych ze skomercjalizowanego IP. (Komercjalizacja IP to m.in. uzyskiwanie dochodów z niego w postaci opłat licencyjnych czy sprzedaży IP). W praktyce oznacza to, że każdy przedsiębiorca uzyskujący dochody z udzielenia licencji czy też sprzedaży kwalifikowanego IP, ma prawo rozliczyć podatek dochodowy według stawki 5%.
Ulga na robotyzację
Funkcja ulgi na robotyzacje sprowadza się do tego, że podatnicy (przedsiębiorcy) uzyskają możliwość odliczenia od podatku dodatkowej kwoty, stanowiącej 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych w danym roku na robotyzację, a dokładnie na zakup robotów przemysłowych.
Projekt „Nowego Ładu”, zawiera następującą definicję robota przemysłowego: „Przez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, posiadającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych, która spełnia łącznie następujące warunki:
- wymienia dane w formie cyfrowej z urządzeniami sterującymi i diagnostycznymi lub monitorującymi w celu zdalnego: sterowania, programowania, monitorowania lub diagnozowania;
- jest połączona z systemami teleinformatycznymi, usprawniającymi procesy produkcyjne podatnika, w szczególności z systemami zarządzania produkcją, planowania lub projektowania produktów;
- jest monitorowana za pomocą czujników, kamer lub innych podobnych urządzeń;
- jest zintegrowana z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym podatnika”.
Definicja ta ma istotne znaczenie, gdyż zakup robota, który nie spełni przesłanek definicji ustawowej nie będzie w uldze uwzględniany.
Projekt przewiduje następujące koszty kwalifikowane, które można rozliczyć w ramach ulgi na robotyzację:
- Koszty nabycia fabrycznie nowych: robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związanych, maszyn, urządzeń oraz innych rzeczy, funkcjonalnie związanych z robotami przemysłowymi, służących zapewnieniu ergonomii oraz bezpieczeństwa pracy w odniesieniu do stanowisk pracy, gdzie zachodzi interakcja człowieka z robotem przemysłowym, maszyn, urządzeń lub systemów służących do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania, lub serwisowania robotów przemysłowych, urządzeń do interakcji pomiędzy człowiekiem a maszyną do robotów przemysłowych.
- Koszty nabycia wnip do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych.
- Koszty nabycia usług szkoleniowych dla pracowników.
- Opłaty leasingowe.
Projektowana ulga ma charakter czasowy i będzie miała zastosowanie do kosztów, które zostaną poniesione w latach 2022-2026.
Ulga na wsparcie wykwalifikowanych pracowników
Z ulgi na wsparcie innowacyjnych pracowników będą mogły skorzystać firmy, które prowadzą działalność badawczo-rozwojową, jednocześnie zatrudniając do jej wykonywania wykwalifikowanych pracowników o wysokich kompetencjach.
Ulga jest przeznaczona dla wszystkich przedsiębiorców, którzy w poprzednim roku z tytułu działalności B+R ponieśli stratę albo wysokość ich dochodu była niższa od kwoty przysługującej im z odliczeń z tytułu kosztów kwalifikowanych związanych z działalnością B+R. Tacy podatnicy, będący płatnikami podatku PIT zyskają możliwość pomniejszenia kwoty zaliczek, wynikających ze stosunku służbowego, wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, czy też z tytułu przeniesienia praw autorskich. Co istotne, odliczenia te będą miały zastosowanie jedynie do przychodów pracowników, którzy co najmniej 50% czasu w danym miesiącu poświęcili na realizację zadań dotyczących działalności badawczo-rozwojowej na podstawie ww. tytułów.
Ulga na prototyp
Ulga na prototyp ma natomiast stanowić rozwiązanie, pozwalające na realne pomniejszenie kosztów związanych z wytworzeniem prototypów. Skorzystanie z tego rozwiązania, w praktyce możliwe ma być dla każdego przedsiębiorcy, pracującego nad nowym produktem. Produkt taki, powinien wyróżniać się wydajnością techniczną, użytecznością i funkcjonalnością. Zgodnie z założeniami ulgi na prototyp, podatnik będzie miał możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym kwotę stanowiącą 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu. Wysokość odliczenia nie będzie jednak mogła w jednym roku podatkowym przekroczyć równowartości 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł niż zyski kapitałowe.
***
Maciej Dudziński jest współtwórcą kancelarii prawnej TAKS Legal. Jest ona niezależną kancelarią specjalizującą się w kompleksowej obsłudze podatkowo-prawnej. Obsługuje polskich i międzynarodowych przedsiębiorców, firmy rodzinne, klientów indywidualnych i organizacje non-profit.
