Krosno to dobre miejsce na założenie startupu?
Krosno było od zawsze kojarzone z przedsiębiorczością, często będąc w czołówce pod kątem liczby firm na 1000 mieszkańców. Jest jednym z najlepiej rozwiniętych ośrodków gospodarczych w województwie podkarpackim.
Miasto stawia na nowoczesne kształcenie zawodowe. W ofercie Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie znajdują się m.in. studia dualne (łączące studiowanie z praktyką w przedsiębiorstwach) na kierunku automatyka i robotyka. Uczelnia uruchamia właśnie laboratorium 5G (PANS 5G LAB), które wesprze procesy dydaktyczne, rozwój aplikacji i platform 5G czy też testowane rozwiązań z zakresu AI czy VR. W mieście powstają też dwa nowoczesne Branżowe Centra Umiejętności, mające za zadanie przygotowanie kadr na potrzeby nowoczesnej gospodarki. Z kolei krośnieńskie lotnisko jest bazą dla ośrodków szkolenia lotniczego, w tym szkolenia pilotów, mechaników lotniczych i pracowników obsługi naziemnej.
Krosno dysponuje dwoma strefami inwestycyjnymi (docelowo ponad 160 ha uzbrojonych terenów) i aktywnie wspiera procesy inwestycyjne m.in. poprzez takie inicjatywy jak “INVEST in Krosno”. Oferuje zachęty podatkowe, programy zwolnień z podatku od nieruchomości oraz programy mieszkaniowe dla pracowników. Lokalizacja miasta pozwala na korzystanie z wielu programów dotacyjnych, m.in. Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej. Za działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w Krośnie odpowiadają dwa inkubatory (przedsiębiorczości i technologiczny), oferujące wsparcie organizacyjne i merytoryczne oraz przestrzeń biurową i produkcyjno-magazynową.
Jak widać, jeżeli chciałbyś założyć tutaj startup i rozwijać go do poziomu dojrzałego biznesu – znajdziesz wiele form wsparcia. Więc potwierdzam – Krosno to dobre miejsce na start.
Masz ogromne doświadczenie – zarówno pod kątem wykształcenia, jak i miejsc, gdzie pracowałeś – w kontekście szeroko rozumianej współpracy z biznesem i na rzecz biznesu. Praca w Inkubatorze to dla Ciebie ukoronowanie kariery czy może raczej kolejne wyzwanie, któremu chcesz stawić czoła?
“Wyzwanie” to dobre słowo – zwłaszcza, że mówimy tu o zarządzaniu nie jednym, a dwoma inkubatorami. Pierwszy z nich to powstały w 2005 roku Krośnieński Inkubator Technologiczny KRINTECH. Działając w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zarządza on własną infrastrukturą oraz uruchomionym w połowie 2021 roku Inkubatorem Przedsiębiorczości Krosno, będącym efektem miejskiego projektu finansowanego ze środków Unii Europejskiej. Dla zobrazowania skali: łącznie 7.000 m2 przestrzeni, w tym 26 biur i 21 hal produkcyjno-magazynowych, które na co dzień zajmuje 28 firm zatrudniających 218 pracowników. Plus 27 firm korzystających z usługi wirtualnego biura.
Wyzwanie polega nie tylko na dbaniu o bieżące funkcjonowanie inkubatorów. Za cel postawiłem sobie przeprojektowanie modeli ich działania, wzmocnienie kadrowe, cyfryzację, aktualizację i poszerzenie oferty oraz zbudowanie wokół nich grupy kooperujących podmiotów i aktywnego ekosystemu startupowego.
Traktuję to jak kolejny, ale zarazem szczególny projekt. Wymaga on wykorzystania 100% wiedzy i doświadczenia i tyle samo zaangażowania. Motywuje do rozwijania myślenia systemowego, modelowania procesów biznesowych i różnorodnych metodyk projektowych. Konieczne jest tu też umiejętne łączenie formalnych regulacji spółki miejskiej z dynamiką potrzeb środowiska biznesowego.
Wspieranie rozwoju startupów to przede wszystkim rola Inkubatora Przedsiębiorczości, więc w tym kontekście opowiem głównie o nim.
Co zdecydowało, że zgodziłeś się objąć tę posadę?
Chciałem sprawdzić się na nowym stanowisku i skonfrontować swoje umiejętności z tak szerokim zakresem obowiązków. Poza tym lubię projekty, które mają potencjał do skalowania i pozwalają na wypracowanie czegoś trwałego, faktycznie zmieniającego otaczającą nas rzeczywistość. Duże znaczenie miało dla mnie zaufanie ze strony władz samorządowych i duża swoboda jeśli chodzi o dobór działań rozwojowych. Bardzo ważnym argumentem “za” była dla mnie też możliwość dołożenia swojej cegiełki do rozwoju rodzinnego miasta.
Mógłbyś w kilku zdaniach scharakteryzować Waszą lokalną scenę startupową?
Krośnieńska scena startupowa dopiero się kształtuje. Jest bardzo młoda, więc jeszcze wiele pracy przed nami. Myślę, że katalizatorem zmian w procesie jej tworzenia jest właśnie Inkubator Przedsiębiorczości. Już wstępne wymagania dla osób chcących z niego skorzystać motywują do wyjścia poza proste schematy: działalność musi się wpisywać w jedną z Regionalnych Inteligentnych Specjalizacji a wśród kryteriów znajduje się m.in. potencjał do wdrożenia innowacji czy współpracy z sektorem B+R. Inaczej mówiąc: jeżeli chcesz współtworzyć społeczność inkubatora, wyjdź poza prosty schemat biznesowy i zacznij budować startup z potencjałem do wykorzystania i kreowania nowych technologii, a my chętnie ci w tym pomożemy. I to przynosi pewne efekty.
Druga kwestia wymagająca zaangażowania to sieciowanie startupów – między sobą, ale także z innymi podmiotami, oferującymi specjalistyczne wsparcie i finansowanie czy też szukającymi rozwiązań technologicznych.
Wasz Inkubator jest jedną z części większego systemu wsparcia founderów, startupów w Waszym regionie. Z kim najczęściej współpracujecie na rzecz rozwoju lokalnych innowacji?
Właścicielem i naturalnym partnerem spółki KRINTECH i Inkubatora Przedsiębiorczości jest miasto Krosno. Współpracujemy też z powołaną przez Prezydenta Krośnieńską Radą Biznesu. Wsparcie samorządu umożliwia nam udział w kształtowaniu proprzedsiębiorczych rozwiązań na poziomie systemowym.
Ważnym partnerem jest dla nas krośnieńska uczelnia, z którą współpracujemy na rzecz promocji przedsiębiorczości w środowisku studenckim. Obecnie pracujemy nad nowym modelem współpracy, angażującym studentów różnych kierunków studiów. Duży potencjał widzimy też w uruchamianym właśnie laboratorium PANS 5G LAB.
Współpraca i partnerstwo z instytucjami otoczenia biznesu pozwala na poszerzenie oferty inkubatora o specjalistyczne doradztwo i szkolenia czy dostęp do różnych źródeł finansowania dla startupów. Mogę tu wymienić m.in. Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. (realizującą projekt Platformy Startowe Start In czy coroczne wydarzenie Carpathian Startup Fest), Ośrodek European Enterprise Network przy WSIiZ w Rzeszowie, Lubelską Fundację Rozwoju, Polską Agencję Inwestycji i Handlu czy Urząd Patentowy RP.
Partnerami dla inkubatora mogą być też podmioty zainteresowane skorzystaniem z oferty naszych beneficjentów czy inwestycją w obiecujące technologie rozwijane w inkubatorze. Pracujemy nad tym, aby je przyciągać i maksymalnie ułatwiać im wejście w kooperację z nami.
Portfolio partnerów inkubatora jest obecnie w budowie – idea jest taka, aby współpracować wyłącznie z podmiotami oferującymi realne, wartościowe wsparcie i budować łańcuchy wartości uzupełniające działania podejmowane przez inkubator.
Czy z Twojej perspektywy da się wskazać na jakieś branże, które dominują wśród wspieranych przez Was startupów?
Tak jak wspomniałem każdy podmiot chcący rozwijać się w Inkubatorze Przedsiębiorczości musi się wpisywać w Regionalne Inteligentne Specjalizacje Województwa Podkarpackiego. Spośród nich na pierwszym miejscu pod względem liczebności mamy startupy z obszaru “Jakość życia” (np. związane z rozwiązaniami pro-ekologicznymi, branżą chemiczną, energetyką i OZE, medycyną i ochroną zdrowia), następnie ICT (aplikacje, rozwiązania chmurowe) oraz lotnictwo i kosmonautyka (w tym rozwiązania z obszaru technologii satelitarnych, prototypy samolotu oraz symulatora lotu) oraz motoryzacja (np. technologie wykorzystywane w kolejowych sieciach trakcyjnych).
Mam pomysł na biznes. Przychodzę z nim do Waszego Inkubatora. Na jakie wsparcie z Waszej strony mogę liczyć?
Zaczniemy od analizy Twojego pomysłu – wspólnie zastanowimy się nad jego potencjałem rynkowym. Pomożemy opracować model biznesowy i strategię rozwoju. Zaoferujemy szkolenia i doradztwo w zakresie kwestii prawnych, księgowych, zarządzania, HR, marketingu i sprzedaży, pozyskiwania środków zewnętrznych. Pomożemy w przejściu przez kolejne kroki rejestracji firmy. Możesz też liczyć na naszą pomoc w znalezieniu finansowania.
Oferujemy również usługę wirtualnego biura – rejestracji firmy pod naszym adresem oraz bieżącej obsługi korespondencji.
Jeżeli chcesz wynająć przestrzeń w Inkubatorze Przedsiębiorczości, poprowadzimy Cię krok po kroku przez proces aplikowania. Jeżeli Twoja działalność nie wymaga ciągłego dostępu do biura – zapraszamy do korzystania z przestrzeni co-workingowej z możliwością wynajęcia jej na godziny. A gdybyś chciał wykorzystywać sale szkoleniowe – mamy do dyspozycji cztery, w tym salę konferencyjną i warsztatową, wszystkie w pełni wyposażone w sprzęt multimedialny.
Do tego dodajmy indywidualne doradztwo, szkolenia, webinary, wydarzenia branżowe, działalność informacyjną, networking, wsparcie w dotarciu do kontrahentów i ofert innych instytucji otoczenia biznesu oraz możliwość korzystania ze specjalistycznych usług. Oferta jest nadal w budowie.
Możesz opowiedzieć o kilku spółkach czy projektach, które są najlepszą wizytówką Inkubatora?
Myślę, że wszyscy nasi beneficjenci zasługują na uznanie. Wymienię jednak cztery spółki, aby pokazać jak różnorodne działalności są tutaj podejmowane – dwie, które ukończyły już inkubację:
- INNERGO SPACE, która działa w obszarze rozwoju zrównoważonego transportu i efektywnego zarządzania energią. Z powodzeniem dostarcza innowacyjne rozwiązania dotyczące stacji ładowania pojazdów elektrycznych, kontenerowych stacji transformatorowych oraz systemów magazynowania energii;
- GP GLIDERS – prowadzi działalność w zakresie projektowania i produkcji szybowców oraz przyczep szybowcowych. Stosuje technologie kompozytowe, tworząc zaawansowane, wielozadaniowe, elektryczne, samostartujące szybowce;
oraz dwie kolejne, które korzystają obecnie ze wsparcia inkubatora:
- JTX – rozwija system “Trakcja +” czyli innowacyjne produkty przeznaczone do instalowania w sieciach trakcji kolejowej oraz tramwajowej tj. napowietrzne łączniki trakcyjne wraz z napędami silnikowymi, ręcznymi, konstrukcjami oraz dodatkowym osprzętem. Projekt jest finansowany z programu “Rozwój start-upów w Polsce Wschodniej”;
- VENTORI – startup opracowuje innowacyjną technologię odlakierowania metodą zanurzeniową produktów pokrywanych farbą ciekłą lub proszkowo o nazwie Repainter LackOFF (pomysł inkubowany w ramach projektu Platformy startowej dla nowych pomysłów Hub of Talents 2).
Najlepszy komplement, jaki usłyszeliście w Inkubatorze od startupów to…?
Często słyszymy słowa uznania dotyczące warunków lokalowych i technicznych. Faktycznie, powstała od zera za 35 mln zł infrastruktura robi wrażenie i sama w sobie tworzy przyjemny, biznesowy klimat. Doceniane jest też zaangażowanie zespołu inkubatora, pro-biznesowe podejście, zrozumienie potrzeb i traktowanie po partnersku.
Nieskromnie powiem, że krośnieński inkubator jest nieraz brany za wzór – ostatnio zachwycali się nim członkowie delegacji z Norwegii, odwiedzali nas również samorządowcy chcący uruchamiać podobne inicjatywy u siebie. Wiele osób zauważa też niemal 100% wykorzystanie przestrzeni, co wcale nie jest regułą dla tego typu miejsc.
Ale chyba najlepszy komplement to taki, który wcale nie musi być wypowiedziany. Na przykład wtedy, gdy startup, który dojrzewał w inkubatorze, rozwinął się do pełnowymiarowej firmy, która już się u nas (dosłownie) nie mieści, więc wyprowadza się bo zainwestowała we własną halę produkcyjną. Z jednej strony jest pewne poczucie straty, ale z drugiej – przecież po to działamy.
Zdarzają Ci się chwile, gdy – tak po ludzku i wprost mówiąc – czujesz, że walisz głową w mur, że pewnych rzeczy nie jesteś w stanie przeskoczyć?
Oczywiście, że są gorsze momenty. Na przykład gdy trafiasz na ludzi, którzy uparcie chcą rozwiązywać dzisiejsze problemy wczorajszymi metodami i dlatego twierdzą, że “nie da się”. Albo gdy musisz tonąć w papierach, bo przepisy kompletnie nie pasują do obecnych realiów. Lub gdy zamiast skorzystać z profesjonalnego wsparcia, doradztwa, niemal prowadzenia za rękę – ktoś woli jedynie narzekać. Pewnie znalazłoby się jeszcze kilka przykładów.
Ale jestem daleki od walenia głową w mur. Praktyka uczy dystansu – trzeba stanąć z boku i popatrzeć chłodno na sytuację. Ochłonąć, uruchomić kreatywność i poszukać innej ścieżki – a to przecież podstawa rozwoju.
Czy w Twojej codziennej pracy czuć odległość Krosna od Warszawy?
Nie da się ukryć, że Krosno jest miastem na obrzeżach kraju. Ma swoją specyfikę – ale czy na tej odległości warto się tak bardzo koncentrować? Ważne jest to żeby odnaleźć się tam gdzie jesteśmy i wykorzystać maksimum możliwości jakie daje to miejsce. W końcu to umiejętność adaptacji jest jedną z najcenniejszych w obecnym świecie. Poza tym mamy masę możliwości i narzędzi dzięki którym takie dystanse możemy w pewien sposób skracać. Nie czuję tutaj żadnego dyskomfortu ani tym bardziej nie mam kompleksów. Znam przykłady wartościowego działania w niewielkiej społeczności, jak też bezsensownego wydawania pieniędzy w dużym mieście – wiele zależy tu od wizji, planu i kompetencji.
Na koniec dnia, gdy gasisz światła w Inkubatorze po kolejnym intensywnym dniu pracy – z czego czujesz największą satysfakcję?
Satysfakcję przynosi na pewno możliwość wykorzystania swojej wiedzy i doświadczenia w praktyce. Przyjemne jest również uczucie, że powierzono ci solidne narzędzia, dzięki którym masz namacalny wpływ na rzeczywistość.
Każdy, kto stawia na ciągły rozwój, potrzebuje potwierdzenia, że jego starania mają sens. Podczas budowania własnego biznesu od zera są takie momenty i każdy przedsiębiorca na pewno wie o czym mówię. Ale świadomość projektowania i budowania miejsca, które ma potencjał do wspierania rozwoju wielu biznesów to już inna kategoria satysfakcji.
Krzysztof Borowicz
rocznik 1980, z wykształcenia ekonomista (WSIiZ w Rzeszowie, 2004), ukończył studia podyplomowe: z zakresu ekonomii społecznej (Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie, 2020) i Master of Business Administration (Politechnika Rzeszowska, 2022). Pracownik Biura Funduszy Pomocowych UM Krosna (2004-2009). Przedsiębiorca, doradca, szkoleniowiec, Project Manager, członek zarządów organizacji pozarządowych, autor i współautor ponad 100 projektów dotacyjnych dla przedsiębiorstw, instytucji publicznych oraz NGO (2010-2023). Doradca kluczowy/Doradca kluczowy biznesowy w Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. (2017-2019). Dyrektor/Dyrektor Zarządzający ds. Rozwoju Technologii (2020-2023) oraz Prokurent (2021-2023) w Podkarpackim Centrum Innowacji Sp. z o. o. Członek Rady Inkubatora Technologicznego Podkarpackiego Parku Naukowo-Technologicznego AEROPOLIS (2020-2024). Prezes Zarządu Krośnieńskiego Inkubatora Technologicznego KRINTECH Sp. z o.o. i Zarządca Inkubatora Przedsiębiorczości Krosno oraz Członek Rady Nadzorczej Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie (od 5.2024). Członek Krośnieńskiej Rady Biznesu (od 8.2024).
Czytaj także:
- #WhoIsWho Jacek Korzeniak: W Polsce Wschodniej już nie trzeba tłumaczyć, czym są startupy
- #WhoIsWho Świat aniołów biznesu od kuchni – Marek Dworak
