Globalne zakłócenia i zmiany, zapoczątkowane przez pandemię Covid-19, wymuszają budowę odporności łańcuchów dostaw na nowe ryzyka. Jak wynika z badania EY, znaczącym wsparciem w tej misji okazuje się generatywna sztuczna inteligencja – planuje ją wdrożyć 73% dyrektorów operacyjnych i menedżerów ds. łańcucha dostaw. Z drugiej strony tylko 7% z nich zakończyło implementację z sukcesem. A gra jest warta świeczki, gdyż organizacje znajdujące się na dalszych etapach drogi do pełnego wdrożenia autonomicznego łańcucha dostaw mają 5,2 razy większe szanse na odniesienie sukcesu dzięki GenAI. Co więcej, zdaniem 69% respondentów brak integracji tej technologii z łańcuchami dostaw osłabi pozycję rynkową ich firmy.
Czy logistyka obejdzie się bez GenAI?
Ankietowani przez EY eksperci ds. logistyki i operacji postrzegają GenAI jako kluczowe rozwiązanie pomagające utrzymać konkurencyjność w przyszłości. Niemal trzy czwarte z nich (73%) planuje wdrożyć tę technologię w swoich łańcuchach dostaw, a 80% uważa, że może ona odmienić ten obszar i dlatego nadaje jej wysoki priorytet. Liderzy we wdrażaniu generatywnej sztucznej inteligencji wykorzystują ją do poprawy prognozowania popytu i wydajności operacyjnej. Co ważne, 69% ankietowanych uważa, że brak integracji GenAI z łańcuchami dostaw narazi ich organizację na utratę silnej pozycji rynkowej.
– Elementy wspierane przez sztuczną inteligencję są wykorzystywana w obszarze łańcucha dostawa od lat. Ale dopiero połączenie z GenAI jest przełomem w budowaniu bezosobowych łańcuchów dostaw. AI służy nie tylko do analizowania i interpretowania ogromnych ilości danych, ale także do tworzenia nowych scenariuszy, generowania innowacyjnych rozwiązań i usuwania tarć w czasie rzeczywistym. Z kolei GenAI może projektować nowe procesy, prognozować przyszłe wymagania z większą dokładnością, aby złagodzić zewnętrzne wstrząsy i płynnie identyfikować najbardziej opłacalne trasy w przypadku zakłóceń. Ma to kluczowe znaczenie dla rozwoju łańcuchów dostaw, które mogą dynamicznie dostosowywać się do zmieniających się warunków rynkowych i działać przy ograniczonej interwencji człowieka – tłumaczy Marta Cicholska, Partnerka EY Polska, Liderka Zespołu Supply Chain & Operations.
Od chęci do wdrożenia daleka droga
Badanie EY wskazuje, że aż 90% ekspertów wdrożyło w jakiejś formie GenAI w swoich łańcuchach dostaw. Natomiast w ciągu ostatnich 12 miesięcy 62% respondentów poddało ewaluacji swoje inicjatywy w tym obszarze, ale tylko 7% przeszło do pełnej implementacji. Jako dwa główne powody takiego stanu rzeczy można wskazać:
- obawy i brak zrozumienia zagrożeń stwarzanych przez GenAI,
- wyzwania związane z wdrażaniem tej złożonej technologii.
Z pogłębionych wywiadów z dyrektorami ds. łańcucha dostaw i operacji wynika, że wykonanie technicznego skoku od weryfikacji koncepcji do wdrożenia GenAI na dużą skalę było trudniejsze niż oczekiwano.
Również osiągnięcie pełnej autonomii logistycznej pozostaje dużym wyzwaniem. Tylko 28% firm, które zaczęły przygotowywać się do implementacji GenAI, stworzyło łańcuchy dostaw o niskim udziale człowieka. Czynnikiem sukcesu organizacji znajdujących się na wyższym poziomie zaawansowania są silne fundamenty cyfrowe, które umożliwiają im szybkie przyjęcie i wykorzystanie GenAI. Liderzy wykazują również większe postępy we wdrażaniu zarówno AI, jak i GenAI w obszarze logistyki. Prawdopodobieństwo, że osiągnęli znacznie wyższy niż oczekiwany sukces, jest 3,5 razy większe w przypadku AI, a w odniesieniu do GenAI – 5,2 razy większe.
– W ciągu najbliższych dwóch lat spodziewamy się znacznego wzrostu w zakresie implementacji generatywnej sztucznej inteligencji. W efekcie doprowadzi to do powiększenia luki cyfrowej między organizacjami przodującymi w wykorzystaniu nowych technologii, a tymi, które są dopiero na wczesnych etapach adopcji. Jednak warto podkreślić, że dostęp do AI coraz bardziej się demokratyzuje. Do niedawna jej stosowanie wymagało trenowania modeli, a co za tym idzie było ograniczone przez konieczność posiadania w organizacji wysoko wykwalifikowanych ekspertów oraz odpowiedniej infrastruktury . To generowało dodatkowe koszty i podnosiło barierę wejścia. W dobie GenAI, gdy duże pretrenowane modele stają się dostępne przez kluczowe platformy technologiczne, wysiłek przenosi się na właściwe wykorzystanie ich w ramach organizacji, jej danych oraz procesów i wymagań. Technologia jako taka staje się bardziej dostępna, natomiast wyzwaniem pozostaje odpowiednie jej wdrożenie , z zastosowaniem wszystkich elementów związanych z wymogami regulacyjnymi oraz cyberbezpieczeństwem – dodaje Ewa Nowakowska, partnerka EY Polska, liderka EY AI Lab.
Co przesądza o porażce, a co o sukcesie?
Niekompletność danych i braki w umiejętnościach zostały wskazane przez respondentów jako główne wyzwania w procesie wdrażania AI w łańcuchach dostaw. Czynnik ludzki będzie decydować o szybkości implementacji, dlatego organizacje powinny opracować solidne plany podnoszenia kwalifikacji obecnych pracowników oraz dobrze przemyśleć przyszłe rekrutacje. Połowa liderów wdrażania GenAI w łańcuchach dostaw oddaje zarządzanie tą technologią w ręce swoich zespołów – 51% wobec 33% w firmach na początku tej drogi. Taka wewnętrzna aktywizacja jest o tyle ważna, że zgodnie z wynikami badania EY – Work Reimagined Survey – 49% pracowników już korzysta lub spodziewa się korzystać z GenAI w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
Zdaniem ekspertów ds. operacji i łańcucha dostaw o sukcesie we wdrożeniu GenAI decyduje:
- wsparcie ze strony kierownictwa (67%),
- zbudowanie wsparcia ze strony osób trzecich (65%),
- dostępność talentów technicznych (64%).
Generatywna sztuczna inteligencja jest nową technologią, w związku z czym zdaniem 40% respondentów ich organizacja nie rozumie w pełni zagrożeń i wyzwań z nią związanych. W ich opinii najważniejszymi zadaniami w tym obszarze są utrzymanie jakości danych (38%) oraz dostęp do nich (33%). Dotyczy to zwłaszcza łańcuchów dostaw, w których dane są rozproszone w różnych systemach w organizacji i wśród podmiotów zewnętrznych.
O badaniu
Badanie ankietowe zostało przeprowadzone przez EY we współpracy z HFS Research w lutym i marcu 2024 roku wśród 460 ekspertów ds. łańcucha dostaw i operacji, którzy odgrywają znaczącą rolę w inicjatywach swoich organizacji w tym obszarze. Odpowiedzi zebrano w 19 krajach obejmujących obie Ameryki, Azję i Pacyfik (APAC) oraz Europę, Bliski Wschód, Indie i Afrykę (EMEIA). Pod uwagę wzięto firmy działające w branży konsumenckiej, nauk o zdrowiu i wellness, energii i zasobów, technologii, telekomunikacji i produkcji. Respondenci reprezentowali organizacje o rocznych przychodach przekraczających 1 mld USD, które były przynajmniej na etapie planowania wdrożenia GenAI w swoim łańcuchu dostaw. Ponadto przeprowadzono pogłębione wywiady jakościowe z kierownikami ds. łańcucha dostaw i operacji.
Czwarta edycja globalnego badania EY – Work Reimagined Survey – została przeprowadzona w okresie czerwiec – sierpień 2023 r. na grupie 17 050 pracowników i 1 575 firm. Reprezentowali oni 25 sektorów rynku i 20 obszarów geograficznych z obu Ameryk, Azji-Pacyfiku, Europy, Bliskiego Wschodu, Indii oraz Afryki.
