To kolejny już tekst w ramach naszego cyklu Bliski Wschód. A może myślisz również do ekspansji do krajów Afryki? W takim razie sprawdź koniecznie teksty z naszego cyklu Ekspansja na Czarny Ląd.
Jak to się stało, że związałaś swoją karierę z Bliskim Wschodem?
Do rozpoczęcia mojej kariery zawodowej przygotowały mnie studia licencjackie na kierunku stosunków międzynarodowych oraz studia magisterskie na kierunku dyplomacji publicznej, a także studia podyplomowe na temat współczesnego świata islamu. Zanim założyłam własną działalność, pracowałam w firmie, gdzie zdobywałam doświadczenie, biorąc udział w licznych misjach gospodarczych w Dubaju oraz prezentacjach i spotkaniach z dystrybutorami, m.in. właśnie na Bliskim Wschodzie.
Za co cenisz sobie współpracę właśnie z tym regionem świata?
Przede wszystkim za ich kulturę. W przeciwieństwie do naszej, europejskiej, kultura arabska jest kulturą pro partnerską, gdzie więzi i relacje interpersonalne są kwestią kluczową i często to właśnie one determinują o tym, jak radzi sobie nasz biznes. W Polsce cenimy sobie relacje, ale nie mają one dla nas bardziej istotnego znaczenia w sprawach biznesowych, potrafimy to rozgraniczyć. Na Bliskim Wschodzie o to rozgraniczenie dużo, dużo trudniej.
Wiem, że w ZEA klimat dla kobiet w biznesie jest dużo lepszy niż w pozostałych krajach Półwyspu Arabskiego. Czy możesz wytłumaczyć w krótkich słowach przyczynę tej sytuacji?
Bliski Wschód od dawna zmienia swoje podejście do kobiet w biznesie. Prawdą jest jednak, że w ZEA sytuacja ta jest o wiele bardziej widoczna i sprzyjająca kobietom. Myślę, że dość duże znaczenie ma fakt, iż Zjednoczone Emiraty Arabskie są dużo bardziej postępowe i otwarte niż inne kraje arabskie. W dużym skrócie można powiedzieć, że panuje tu inny światopogląd.
Sytuacja zawodowa arabskich kobiet poprawiła się wraz ze zwiększeniem dostępu do edukacji. Widać to przede wszystkim w Dubaju, gdzie kobiety udzielają się w polityce i robią karierę w biznesie – istotne jest tutaj dość znaczące wsparcie instytucji rządowych ZEA czy organizacji takich jak np. Dubai Business Woman Council. Dzięki szeregowi inicjatyw podejmowanych zarówno przez sektor publiczny, jak i prywatny, kobiety odgrywają coraz większą rolę w biznesie oraz administracji.
Dla przykładu Konstytucja ZEA gwarantuje równe prawa zarówno mężczyznom, jak i kobietom. Zgodnie z konstytucją kobiety mają więc taki sam status prawny, roszczenia do tytułów, dostęp do edukacji, prawo do wykonywania zawodu i prawo do dziedziczenia majątku jak mężczyźni. Co więcej, we wrześniu 2014 roku Zjednoczone Emiraty Arabskie uruchomiły pierwszą w regionie uczelnię wojskową dla kobiet. W 2021 roku Urząd ds. Bezpieczeństwa i Towarów ZEA wydał mandat, zgodnie z którym w zarządach spółek giełdowych musi zasiadać co najmniej jedna kobieta.
Udział kobiet jest szczególnie duży w sektorze publicznym, gdzie kobiety zajmują aż dwie trzecie stanowisk, z czego 30% na stanowiskach kierowniczych, a 15% na stanowiskach technicznych i akademickich. Kolejny przykład, tym razem w obszarze polityki to Rada ds. Równowagi Płci ZEA (Gender Balance Council). Jest ona federalnym podmiotem odpowiedzialnym za opracowywanie i wdrażanie inicjatyw oraz projektów mających na celu zwiększenie równowagi płci. Generalnie, takich przykładów można by podać naprawdę wiele….
Czy jest szansa na to, że inne kraje arabskie pójdą za przykładem ZEA i już niedługo klimat dla kobiet w biznesie będzie w nich podobnie korzystny?
Obecnie dziewczynka w świecie arabskim ma znacznie większe szanse, aby uczęszczać do szkoły i ukończyć edukację, aniżeli jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu. Rządy arabskie są zaangażowane i zdeterminowane, aby zwiększyć możliwości edukacyjne i udostępnić je wszystkim kwalifikującym się kobietom.
Wielką rolę odgrywa tu wykształcenie i doświadczenie – wielu nowoczesnych mężczyzn z Bliskiego Wschodu nie będzie zwracać uwagi na płeć, jeśli dowiedzą się, że mogą rozpocząć współpracę z wybitnym partnerem biznesowym, szczególnie w Dubaju. Jeśli w grę wchodzą interesy, to tutaj naprawdę nie ma znaczenia, czy jesteś kobietą, czy mężczyzną.
Bliski Wschód od dawna zmienia swoje podejście do kobiet. Wypada też wspomnieć, że kobiety w krajach arabskich bardzo aktywnie walczą o swoje prawa: równouprawnienie płci i zwiększenie dostępu do edukacji. Z roku na rok stają się coraz bardziej świadome. Istnieje zatem możliwość, że za kilka lat Bliski Wschód zrówna się z państwami europejskimi w kwestii równouprawnienia płci.
Tak szczerze. Czy łatwiej zrobić kobiecie biznes w Polsce czy w ZEA?
Wydaje mi się, że nie ma na to jednej, prostej odpowiedzi. Mimo znaczących zmian w dziedzinie postrzegania roli kobiet w organizacji, jakie zaszły w ostatnich dekadach w Polsce, wciąż istnieją w naszym kraju dysproporcje w wynagradzaniu kobiet i mężczyzn oraz postrzeganiu ich roli w biznesie na analogicznych stanowiskach.
Kogo powinna poznać startuperka, która chce wejść w kręgi biznesowe na Bliskim Wschodzie?
Jedną z takich osób z pewnością jest Nadine Halabi, której działalność miałam okazję poznać w ramach przynależności do Dubai Business Women Council, gdzie Nadine piastuje stanowisko Business Development Manager. Każdego dnia, w ramach swojej pracy pomaga kobietom osiągać sukcesy biznesowe, motywuje je do wprowadzania innowacji, tworzenia i rozwoju. Inspiruje kobiety, aby w swoich działaniach były jak najlepsze. Członkom DBWC zapewnia stałe wsparcie, organizując warsztaty i seminaria dotyczące zakładania i rozwoju firmy, prowadzone przez różnych ekspertów branżowych. Obecnie Nadine Halabi jest jedną z najbardziej wpływowych kobiet na Bliskim Wschodzie.
Druga inspirująca postać to Sara Al Madani. Wkroczyła w świat biznesu w wieku zaledwie 15 lat, ponadto w czasach, gdy niewiele kobiet miało odwagę to zrobić. Założyła swoją markę odzieżową Rouge Couture, znaną obecnie jako Sara Al Madani Fashion Design. Obecnie jest jedną z najbardziej znanych projektantek w ZEA. W wieku 30 lat została wybrana na członka Zarządu w Sharjah Chamber of Commerce & Industry (SCCI) przez samego władcę Emiratu Sharjah, Sheikha Sultana Al Qasimi. W chwili obecnej jest członkinią zarządu kilku podmiotów o dużym znaczeniu w świecie Emiratów.
Opowiedz jeszcze w kilku słowach o Poland&Emirates. Czym się zajmujecie, czy wspomagacie tylko duże firmy, czy również małe i średnie przedsiębiorstwa oraz startupy?
Poland&Emirates wspomaga zarówno małe, jak i duże firmy w ekspansji na rynek ZEA poprzez udział w targach, pozyskiwanie partnerów do współpracy czy zakładanie spółek. Pomagamy również obcokrajowcom w uzyskaniu wizy oraz w legalizacji dokumentów koniecznych do wyrobienia wizy pracowniczej dla osób chcących podjąć legalne zatrudnienie.
Zainteresowany rynkami Bliskiego Wschodu? Czytaj dalej!
- Na Bliskim Wschodzie finansowanie VC bez większych spadków. Izrael, Zjednoczone Emiraty Arabskie czy Arabia Saudyjska to bogate kraje, mocno stawiające na rozwój nowych technologii. Ostatnio do tej listy można dodać jeszcze jeden, ważny szczególnie dla startupów element – stabilne finansowanie VC.
- ZEA to ciekawy rynek. Jako jedyne państwo na świecie ma ministra ds. AI – Agnieszka Uba (SentiOne). W kolejnym tekście z cyklu Bliski Wschód przyglądamy się potencjałowi ekspansji do Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Które startupy mają największe szanse na sukces na tym rynku? Na co zwrócić uwagę podczas pierwszych rozmów biznesowych?
- GRZEGORZ BRATEK: Chcesz zdobyć zagranicznego klienta? Twój produkt musi ogrywać niepewności. Jak przygotować się do ekspansji zagranicznej? Skąd czerpać informacje o rynku? Czy warto brać udział w misjach gospodarczych? Odpowiada ekspert z dwudziestoletnim doświadczeniem w działaniach eksportowych.
