Rok 2024 przynosi szereg szans na pozyskanie dofinansowania dla projektów healthtech. Dostępne są zarówno konkursy ogólnopolskie, jak i regionalne, ogłaszane na poziomie poszczególnych województw. Swoją ofertę dla przedsiębiorstw rozwija Agencja Badań Medycznych. Rozpatrując dostępne źródła finansowania rozwoju innowacji, nie należy pomijać także poziomu międzynarodowego, w tym konkursu EIC Accelerator. W jaki sposób wybrać optymalny dla nas konkurs grantowy? Jakie są oczekiwania instytucji udzielających wsparcia oraz z jakimi potencjalnymi barierami w dostępnie do środków mogą spotkać się startupy? Między innymi na te pytania postaram się udzielić odpowiedzi w niniejszym artykule.
Jakie źródła finansowania rozwoju innowacji będą dostępne w drugiej połowie 2024 roku?
Przedstawiając ofertę dotacyjną dostępną dla startupów, rozpocząć należy od sztandarowego konkursu FENG Ścieżka SMART 1.1, ogłaszanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Silną stroną konkursu jest modułowość – wnioskodawca wybiera te moduły, które odpowiadają jego bieżącym potrzebom. Startupy zwykle korzystają z modułu prace B+R, uzupełniając projekt np. o elementy internacjonalizacji lub kompetencji. Możliwe jest także wdrożenie wyników prac B+R w module inwestycyjnym (np. zakład produkcyjny) oraz budowa laboratorium w ramach wsparcia infrastruktury B+R.
Konkurs dedykowany jest przedsiębiorstwom MŚP, a więc naszą „konkurencją” w drodze po dofinansowanie będą także firmy od lat obecne na rynku, często z wieloletnim doświadczeniem w prowadzeniu prac B+R i wdrażaniu ich wyników.
Czy zatem warto ubiegać się o środki FENG? Zdecydowanie tak, natomiast musimy mieć świadomość, że poza innowacyjnym pomysłem powinniśmy zadbać także o aspekty związane z potencjałem do skutecznej realizacji projektu. Dla startupów zdecydowanie najtrudniejszym aspektem jest wykazanie posiadania środków finansowych na wkład własny, który najczęściej stanowi około 30% wartości przedsięwzięcia. Trudne także mogą okazać się formalności. Z naszego doświadczenia wynika, że warto skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych firm, które analizują dane projekty i sugerują konkretne rozwiązania.
Biorąc pod uwagę dwa zakończone już nabory konkursu Ścieżka SMART 1.1, należy liczyć się z bardzo długim czasem oceny wniosków. Jeśli chcemy, aby nasz projekt wystartował po ogłoszeniu wyników, mając gwarancję otrzymania dotacji, powinniśmy uwzględnić nawet 10-miesięczny proces oceny.
Alternatywa dla Ścieżki SMART 1.1? Konkursy na poziomie poszczególnych województw
Atrakcyjną alternatywą wobec Ścieżki SMART 1.1 są konkursy ogłaszane na poziomie poszczególnych województw. Spotykamy w nich zdecydowanie mniejszą konkurencję oraz niższe wymogi wobec poziomu innowacyjności tworzonego rozwiązania. Udziałowi sektora healthtech w konkursach regionalnych najczęściej sprzyjają także tzw. regionalne inteligentne specjalizacje, czyli obszary tematyczne wspierane na danym obszarze. Składane projekty badawcze i inwestycyjne muszą dotyczyć takiej właśnie tematyki, przy czym specjalizacje medyczne oraz pokrewne spotykamy w przeważającej liczbie województw, np. łódzkim, śląskim, dolnośląskim czy mazowieckim. Nasze doświadczenie pokazuje, że dobrze przygotowany projekt ma dużą szansę na pozyskanie środków finansowych.
Zakończone niedawno konkursy śląski oraz dolnośląski oferowały wnioskodawcom węższy niż Ścieżka SMART 1.1 zakres wsparcia, ograniczony do prac B+R oraz opcjonalnej infrastruktury B+R. W kontekście skuteczności aplikacji startupów jest to jednak różnica korzystna, ponieważ ogranicza konkurencję o dostępną pulę środków (brak często kilkudziesięciomilionowych projektów inwestycyjnych). Wspomniane specjalizacje regionalne to „Medycyna” w przypadku Śląska oraz „Chemia i medycyna” na Dolnym Śląsku. Specyfiką konkursów regionalnych jest często rozbudowana lista kryteriów oceny projektów, co należy brać pod uwagę przygotowując się do złożenia wniosku. W porównaniu do poprzedniej odsłony programów regionalnych (zakończone już Regionalne Programy Operacyjne), w przeważającej liczbie regionów zaszły dwie szczególnie istotne dla startupów zmiany:
- dopuszcza się udział nowo utworzonych podmiotów, które nie uzyskują jeszcze przychodów ze sprzedaży produktów oraz nie posiadają doświadczenia w komercjalizacji prac B+R,
- możliwe jest utworzenie nowego podmiotu na terenie województwa, które wydaje się nam szczególnie atrakcyjne jako miejsce realizacji projektu.
Od reguł tych znajdujemy pewne odstępstwa, np. na Mazowszu, gdzie kryterium dostępu stanowi wymóg uzyskiwania przychodów ze sprzedaży w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przynajmniej przez okres 12 miesięcy w ciągu 2 lat przed dniem ogłoszenia naboru. Ogólny trend jest jednak odwrotny i widoczne jest dążenie do ułatwiania dostępu do środków na B+R dla nowych spółek.
Co warto wiedzieć o konkursach Agencji Badań Medycznych?
Oddzielny akapit warto poświęcić ofercie Agencji Badań Medycznych. W dotychczasowych odsłonach konkursów ABM najczęściej preferowano podmioty od lat funkcjonujące na rynku. Zapis dotyczący wymogu rejestracji podmiotu w KRS na minimum dwa lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie eliminował wiele startupów z udziału w przedsięwzięciu. Jednocześnie, w ostatnim w 2023 roku konkursie (ABM/2023/4, opracowanie lub adaptacja wyrobów medycznych na potrzeby medycyny ratunkowej) wymogi te ograniczono jedynie do konieczności prowadzenia prac B+R przez aplikujących. Zdecydowanie mniejsze niż w przypadku oferty PARP zainteresowanie konkursami ABM będzie sprzyjać podtrzymaniu tendencji do dopuszczania do ubiegania się o dotację także nowo tworzonych podmiotów.
Na rok 2024 ABM zaplanowała dwa interesujące dla przedsiębiorstw konkursy:
1. ABM 2024/5 „Konkurs na komercyjne projekty w obszarze rozwoju innowacyjnych produktów leczniczych oraz odpowiedników oryginalnych produktów leczniczych w tym nowych postaci farmaceutycznych i nowych zastosowań znanych substancji czynnych oraz kombinacji substancji czynnych ze szczególnym uwzględnieniem produktów leczniczych o działaniu przeciwdrobnoustrojowym”. Obejmie on dotacje na projekty badawcze, mające na celu:
- opracowanie kandydatów na oryginalne produkty lecznicze,
- opracowanie nowych postaci produktów leczniczych o modyfikowanym uwalnianiu (modified release dosage forms),
- opracowanie i rozwój nowych postaci farmaceutycznych produktów leczniczych opartych o dopuszczone do obrotu substancje czynne w tym nowych systemów dostarczania leków,
- opracowanie i rozwój produktów leczniczych złożonych (fixed combination products),
- opracowanie i rozwój generycznych i biopodobnych produktów leczniczych.
O dofinansowanie ubiegać się będą mogli przedsiębiorcy, a także konsorcja przedsiębiorstw, instytucji naukowych i podmiotów leczniczych.
Dużą rolę odegrają konkursy finansowe z Krajowego Planu Odbudowy
W 2024 roku możemy spodziewać się także ogłoszenia konkursów finansowanych z Krajowego Planu Odbudowy, dedykowanych dla sektora medtech. Seria konkursów realizowana będzie w ramach programu „D3.1.1 Kompleksowy rozwój badań w zakresie nauk medycznych i nauk o zdrowiu”. Pierwsze ogłoszenia planowane są na drugi kwartał 2024 roku, a nabory mają ruszyć w kwartale trzecim i czwartym.
W ramach dotacji KPO dystrybuowanych przez ABM zaproponowano następujące obszary tematyczne:
- innowacje produktowe związane z chorobami zakaźnymi i cywilizacyjnymi,
- rozwój platform technologii leków opartych na kwasach nukleinowych, takich jak szczepionki na choroby genetyczne i metaboliczne,
- rozwój wyrobów medycznych, szczególnie do użytku mobilnego, które mogłyby być przydatne w procesie diagnostycznym,
- rozwój i wdrażanie narzędzi teleinformatycznych do celów medycznych i zdrowotnych.
Agencja Badań Medycznych stawia sobie za cel przekazanie dotacji KPO dla co najmniej 80 projektów.
Analizując konkursy ABM jako alternatywę wobec Ścieżki SMART i regionów, warto zwrócić uwagę na odmienne podejście oraz rozumienie komercjalizacji wyników prac B+R. Istotne innowacje w medycynie najczęściej potrzebują lat, aby przejść przez fazę badawczą, kliniczną oraz regulacyjną. Agencja Badań Medycznych wymaga komercjalizacji w ciągu trzech lat od zakończenia projektu, który może zakładać dojście do I fazy badania klinicznego, a nie jak ma to miejsce w innych konkursach, do poziomu TRL8-9, pozwalającego na dokonanie finalnego wdrożenia:
- Komercjalizacja poprzez sprzedaż praw do wyników Projektu stanowiących wyniki Badania klinicznego powstałego w ramach Projektu podmiotowi trzeciemu (przedsiębiorstwu) musi zawierać zobowiązanie nabywcy do kontynuacji Badań klinicznych przez ten podmiot trzeci (Regulamin ABM/2022/5).
Istotny jest też pojawiający się w dokumentacjach zapis:
- Bieg terminu Komercjalizacji Projektu ulega zawieszeniu od momentu złożenia Wniosku do jednostki notyfikowanej o wydanie certyfikatu zgodności Wyrobu medycznego do momentu zakończenia postępowania w przedmiocie wydania certyfikatu zgodności (Regulamin ABM/2023/4).
Konkursy ABM, na tle oferty kierowanej do ogółu przedsiębiorców, są lepiej dopasowane do specyfiki projektów medycznych i należy je traktować jako potencjalnie interesujący sposób finansowania wydatków na B+R.
Podsumowując, w 2024 roku oferta dotacyjna dla sektora healthtech jest szeroka, stwarzając tym samym szansę na znalezienie konkursu odpowiedniego dla danego projektu.
Przykładowe nabory dostępne w 2024 roku:
Ścieżka SMART 1.1: 27 czerwca – 24 października
- województwo zachodniopomorskie: Działanie 1.1 Kompleksowe projekty B+R przedsiębiorstw, wrzesień/październik 2024
- województwo podlaskie: Działanie 1.1 Rozwój regionalnego potencjału B+R, nabór do 26 czerwca 2024
- województwo wielkopolskie: Działanie 1.2 Wsparcie działalności B+R przedsiębiorstw, nabór do 8 listopada 2024
- województwo śląskie: Działanie 10.2 Badania, rozwój i innowacje w przedsiębiorstwach na rzecz transformacji, lipiec 2024
- województwo małopolskie: Działanie 1.1 Projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw, czerwiec/wrzesień 2024
- województwo podkarpackie: Działanie 01.01. Badania i rozwój, wrzesień/grudzień 2024
Agencja Badań Medycznych:
- D3.1.1 Kompleksowy rozwój badań w zakresie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, III/IV kwartał 2024
- ABM 2024/5 „Konkurs na komercyjne projekty w obszarze rozwoju innowacyjnych produktów leczniczych oraz odpowiedników oryginalnych produktów leczniczych w tym nowych postaci farmaceutycznych i nowych zastosowań znanych substancji czynnych oraz kombinacji substancji czynnych ze szczególnym uwzględnieniem produktów leczniczych o działaniu przeciwdrobnoustrojowym”, IV kwartał 2024.
- Czytaj także:
- Debiutanci na rynku funduszy VC: wiosenny przegląd zagranicznych premier venture capital
- „Science4Business – Nauka dla Biznesu” – MNiSW ogłasza nabór partnerów do projektu
