Jak postrzega Pani polskie startupy zwiÄ…zane z ESG?
ESG obejmuje kwestie związane z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną i
ładem korporacyjnym, stanowiąc kryterium oceny zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. Rosnąca rola czynników ESG jako trend globalny ma wymierne skutki
lokalne. Wydaje się, że polskie przedsiębiorstwa są na początku drogi budowania
kompetencji z zakresu ESG, w tym zmian bądź budowy całkowicie nowych modeli biznesowych. Z jednej strony wynika to z coraz bardziej restrykcyjnych wymogów Unii
Europejskiej, a z drugiej strony rosnących wymogów ESG ze strony międzynarodowych partnerów biznesowych i coraz większej świadomości społecznej.
Startupy są właśnie tymi podmiotami, które rozwijają nowe modele biznesowe oparte na
zrównoważonym rozwoju i stymulują rozwój innowacyjnych rozwiązań korzystnych dla
środowiska i ludzi. Poprzez poszukiwanie rozwiązań w obszarze energii odnawialnej,
transportu zeroemisyjnego, recyklingu, czy w końcu narzędzi ułatwiających raportowanie
ESG, przyczyniajÄ… siÄ™ do zielonej transformacji naszej gospodarki.
Sukcesy, których polskich startupów związanych z ESG w 2023 r. zrobiły na Pani wrażenie i dlaczego?
Nie ulega wątpliwości, że żyjemy w obliczu wyzwań cywilizacyjnych o krytycznym znaczeniu dla ludzkości. The Global Risks Report 2023, raport o zagrożeniach dla świata, który powstał w związku z tegorocznym szczytem ekonomicznym w Davos wskazuje, że w okresie kolejnych 10 lat największe zagrożenia dla świata plasują się w obszarze środowiskowym, a jednym z największych wyzwań, przed którymi jako ludzkość stoimy, są zmiany klimatu. W związku z tym chyba największe wrażenie robią na mnie rozwiązania z tego zakresu.
Jednym z takich startupów jest na pewno startup Biostra, który opracował technologię
pozwalającą na stabilizację bioodpadów komunalnych i ich ponowne oraz bezpieczne
wprowadzenie do środowiska w postaci wartościowego nawozu organicznego, co z jednej
strony przyczynia się do poprawy jakości gleby, a z drugiej może wspierać zrównoważone
rolnictwo. Również Polydust opracował biodegradowalne i kompostowalne biotworzywa,
które są bezpiecznym, naturalnym nawozem, eliminującym obawy związane z nadmiernym
nawożeniem.
Niezwykle ciekawym startupem ESG jest w mojej opinii jest Rebread, który opracował
rozwiązanie umożliwiające ratowanie niesprzedanego pieczywa, który po odpowiedniej
obróbce może stać się wartościowym wkładem do ponownej produkcji pieczywa, produkcji
kosmetyków czy alkoholu.
Podobnie Ecobean, warszawski startup, który opracował technologię pozwalającą na pełne przetwarzania odpadu kawowego na zrównoważone materiały – olej kawowy, antyoksydanty, kwas mlekowy, i inne, które są alternatywami produktów szeroko stosowanych m.in. w przemyśle spożywczym, kosmetycznym czy farmaceutycznym.
Od dłuższego czasu moją uwagę przykuwają także startupy tworzące farmy wertykalne.
Jednym z nich jest Listny Cud, który uprawia rośliny w zamkniętych pomieszczeniach w
kontrolowanych warunkach, co pozwala mi.in na 90% zmniejszenie zużycia wody w
porównaniu z tradycyjnym rolnictwem, całkowitą rezygnację z pestycydów i sztucznych
nawozów, oraz zmniejszenie emisji CO2.
Jakie wyzwania mogą czekać na startupy związane z ESG w 2024 r.?
Startupy ESG, czy te wymienione przeze mnie, czy te, które pojawiają się w różnych
publikacjach i rankingach Å‚Ä…czy jedno. Wszystkie one rozwijajÄ… siÄ™ bardzo dynamicznie
wpisując zrównoważony rozwój w DNA swojego funkcjonowania. Czy zmienią świat? Wydaje się, że w jakimś sensie już zmieniają, a poprzez skalowanie swoich działań mogą wytyczać nowe trendy. O ile do tej pory świat startupów zachwycał się jednorożcami, to nadszedł czas na zebry, czyli te zrównoważone, odpowiedzialne społecznie i środowiskowo, gdzie liczy się inkluzywność i różnorodność, gdzie czynniki ESG idą pod rękę z zyskiem.
O ile przewidywania przyszłości są zawsze niepewne i obarczone ryzykiem, to nie ulega
wątpliwości, że rosnąca presja regulacyjna i wzrost świadomości znaczenia czynników ESG, będą rodziły zapotrzebowanie na rozwiązania sprzyjające realizacji postulatów
zrównoważonego rozwoju. Z jednej strony jest to szansa, a z drugiej ogromne wyzwanie dla
startupów ESG.
Szczególny wyzwaniem dla wszystkich przedsiębiorstw będzie na pewno implementacja dyrektywy CSRD, czy uporządkowanie chaosu interpretacyjnego, z którym obecnie mamy do czynienia. Kolejnym wyzwaniem jest i będzie współpraca startupów ESG z większymi graczami na rynku i wspieranie ich w realizacji strategii ESG, chociażby poprzez wsparcie procesów raportowania czy mierzenie np. śladu węglowego.
Myślę, że wyzwania w zakresie ESG w perspektywie kilku kolejnych lat będą coraz większe, a startupy poprzez swoją innowacyjność w tym zakresie mają szerokie pole do popisu.
Prof. SGH dr hab. Magdalena Mikołajek-Gocejna
Jest profesorem w Instytucie Zarządzania Wartością SGH, W latach 2017-2020 pełniła funkcję Wicedyrektora Instytutu Zarządzania Wartością. Jest Kierownikiem Podyplomowych Studiów Metody Wyceny Spółki Kapitałowej realizowanych we współpracy z Giełdą Papierów Wartościowych w Warszawie. Jest także członkiem zespołu redakcyjnego The Asia-Pacific Journal of Financial Studies. Prowadzi badania w zakresie rynków kapitałowych, zwłaszcza wyceny przedsiębiorstw, relacji inwestorskich, pomiaru wartości, jak również inwestycji społecznie odpowiedzialnych i zrównoważonych finansów ESG. Autorka monografii i artykułowi w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych, współautorka wielu książek z dziedziny zarządzania wartością przedsiębiorstwa, wyceny przedsiębiorstw i zrównoważonych finansów. W 2018 roku zgodnie z postanowieniem Prezydenta RP za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki została odznaczona Srebrnym Krzyżem.
