Startup Booster Poland to kolejna perspektywa dla startupów od PARP. Czego startupy mogą oczekiwać tym razem?
Startup Booster Poland to wspólna marka, pod którą będziemy proponować startupom różne programy wsparcia finansowane z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki. Zaczęliśmy w tym roku od programu Smart UP, czyli najbardziej horyzontalnego, wszechstronnego wydania programów akceleracyjnych, gdzie każdy startup zainteresowany szybkim wzrostem znajdzie odpowiednią ofertę. Smart UP to 270 mln zł ulokowane w autorskich programach akceleracji aż 17 krajowych akceleratorów. Taka konkurencja operatorów z jednej strony służyć będzie podnoszeniu jakości programów, a z drugiej daje naprawdę szeroką, zróżnicowaną paletę wsparcia. Smart UP oferować będzie znane startupom modele współpracy: z odbiorcami technologii zainteresowanymi wdrożeniem lub funduszami VC stawiającymi startupom wymagania inwestorskie.
Grono partnerów biznesowych naszych akceleratorów poszerzyliśmy o bardzo atrakcyjny dla startupów sektor publiczny – to spora liczba instytucji o relatywnie dużych potrzebach technologicznych, wiarygodna i dysponująca środkami na inwestycje. Z kolei wszystkie te startupy, które jeszcze nie są gotowe, aby skalować działalność z dużym partnerem biznesowym, mogą skorzystać z podstawowej ścieżki akceleracyjnej, pozwalającej dopracować rozwiązanie wspólnie z menagerami akceleratora. Nieustannie myślimy również o coraz szerszym poszerzaniu i otwieraniu krajowego ekosystemu – stąd wybrane akceleratory Smart UP proponować będą ścieżkę Go Global tym zespołom, które szukają swojej szansy poprzez współpracę międzynarodową oraz ścieżkę Poland Prize dla founderów spoza Polski, którzy swoją działalność startupową chcą rozwijać w naszym kraju. Oczywiście to bezpłatne wsparcie relacyjne i rynkowe, dostęp do ekspertów, mentorów oraz inwestorów okraszone jest w każdym przypadku grantem: to nawet 400 tys. zł bezzwrotnej dotacji, która w trakcie realizacji programu akceleracji ma pomóc startupom maksymalizować efekty udziału w Smart UP. Jeszcze w czerwcu akceleratory rozpoczną przyjmowanie zgłoszeń od startupów. Zapraszamy do śledzenia naszej strony parp.gov.pl, gdzie sukcesywnie zaprezentujemy nabór każdego z 17 akceleratorów.
Z jakich efektów wcześniejszych perspektyw byliście najbardziej zadowoleni w PARP?
Niezmiennie największym pozytywnym zaskoczeniem jest tak szeroki i bardzo profesjonalny udział korporacji w programach akceleracyjnych. Po blisko dekadzie inicjowania programów łączących młode technologiczne spółki z dużym biznesem, możemy z satysfakcją stwierdzić, że taka formuła to już bardzo ugruntowana, dojrzała praktyka biznesowa ogromnej części krajowych korporacji. Ta współpraca faktycznie ma miejsce, jest z gruntu biznesowa i skutkuje obopólnymi korzyściami. Dobrze pamiętamy sceptycyzm korporacji sprzed 7-8 lat, gdy zapraszaliśmy je do bezkosztowej współpracy z akceleratorami. Aktualnie większość z nich bardzo chętnie partycypuje w kosztach programów akceleracji, aby zdobyć dostęp do bardzo atrakcyjnego rynku nowoczesnych technologii. Ta świadomość, że startup może przynieść twojemu biznesowi unikalne przewagi konkurencyjne, jest już niemal powszechna.
A co nie spełniło Waszych oczekiwań?
Cały czas pracujemy nad tym, aby administracyjna obsługa programów akceleracji, tak po stronie akceleratorów, jak i startupów, niosła jak najmniej trudności i ryzyk. Pogodzenie korzyści i efektów biznesowych z bardzo rygorystycznymi wymaganiami dotyczącymi wydatkowania środków publicznych to na pewno duże wyzwanie i pole do ciągłego rozwoju.
Wasze najważniejsze lessons learned, które wyciągnęliście z poprzednich programów i które najmocniej rzutują na drugą odsłonę to…?
Wobec dynamicznego rozwoju ekosystemu startupowego istotną potrzebą było poszerzenie dotychczasowej oferty PARP dla startupów, oddanie pola akceleratorom w kreowaniu autorskich koncepcji wsparcia, swobodnym doborze metod i narzędzi. Stąd pewna „butikowość” programu Smart UP, który wprawdzie daje akceleratorom pewne ogólne ramy kreowania swojej oferty, ale w głównej mierze polega na ich znajomości potrzeb rynku, kompetencjach i relacjach, dopuszcza zupełnie indywidualne profile wsparcia i elastyczność. Dodatkowo, spróbujemy w nowych programach jeszcze odważniej konfrontować startupy ze środowiskiem międzynarodowym i globalnymi wyzwaniami naszych czasów. Stąd program Startups Exchange, który już w 2025 roku pozwoli startupom eksplorować najciekawsze i wiodące na świecie ekosystemy innowacji oraz Tech Impact, gdzie przed operatorem programu oraz najbardziej ambitnymi startupami postawimy wyzwania i cele Agendy ONZ 2030.
Jak wygląda konstruowanie takiego programu jak Startup Booster Poland?
Początkowym etapem prac nad Startup Booster Poland, jak w każdym przypadku nowej interwencji, była seria spotkań z interesariuszami, w szczególności akceleratorami, a także analiza przebiegu i rezultatów programów akceleracyjnych z poprzedniej perspektywy. Działania te stanowiły podstawę do przygotowania w PARP pierwszej wersji kryteriów wyboru projektów. Następnie kryteria dopracowywane były w ścisłej współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, m.in. poprzez szerokie konsultacje w ramach grup roboczych i komitetu monitorującego program. Ostatecznie, każdy dokument kryteriów wyboru projektów musi uzyskać zatwierdzenie w postaci uchwały Komitetu Monitorującego – czyli zaczynamy od roboczych, operacyjnych uzgodnień z rynkiem, aby na końcu przyjąć oficjalny, publiczny dokument akceptowany większością głosów instytucji powołanych przez ministra.
Czytaj także: Jak promować akcelerator i skutecznie rekrutować startupy?
O jakości akceleracji przesądzają też operatorzy, którym powierzacie granty na prowadzenie takich programów. Czy ich wybór to dla Was najbardziej stresujący moment całego procesu?
Ten moment z punktu widzenia powodzenia programu faktycznie jest kluczowy, ale stresujący bywa chyba bardziej dla akceleratorów. W tym procesie szczególnie istotne jest zastosowanie adekwatnych kryteriów wyboru, uwzględniających zarówno dotychczasową działalność potencjalnych akceleratorów, jak i ich koncepcję przeprowadzenia programu akceleracyjnego, a także posiadane zasoby, w szczególności osobowe i konkretne relacje biznesowe. Sztuką jest tak sformułować wymagania, aby były obiektywne, weryfikowalne i dawały się zmierzyć w sposób rankingujący, a jednocześnie dotyczyły faktycznych kompetencji i jakości oferowanego wsparcia, a nie wyłącznie deklaracji i aspiracji.
W istocie PARP nakreśla zasady, organizuje i następnie przeprowadza wybór akceleratorów, ale merytoryczny ciężar oceny i wyboru tych najlepszych już od lat składamy w ręce niezależnych ekspertów. Bardzo starannie dobieramy ich pod kątem każdego konkursu w PARP i formujemy w Komisje Oceny Projektów. Wyzwaniem dla akceleratorów w toku oceny jest spotkanie z naszymi ekspertami, którzy z pomocą przygotowanych przez nas kryteriów intensywnie wypytują wszystkich wnioskodawców o szczegóły ich projektów, konkretne wydatki, deklarowane pomysły i oczekiwane rezultaty. Za każdym razem projekt musi uzyskać zgodną, jednolitą ocenę wszystkich członków oceniających, dlatego wierzymy, że nasze akceleratory są zawsze tymi najlepszymi z możliwych.
Startupowy ekosystem w Polsce to nie tylko Startup Booster Poland. Wasz program jest częścią szerszego obrazka. Czy pracując nad nim, staraliście się zadbać o jego komplementarność z innymi elementami wsparcia dla krajowych startupów?
Należy podkreślić, że sam program Startup Booster Poland cechuje pewna komplementarność, albowiem oferuje kilka ścieżek rozwojowych dla startupów, którymi staramy się adresować wszystkie kluczowe potrzeby młodych spółek spotykane przez nas na co dzień.
Mamy jednocześnie świadomość, że aby najlepsze krajowe startupy mogły zaistnieć na globalnych rynkach, potrzebujemy wcześniej wytworzyć odpowiednio dużą liczbę innowacyjnych przedsięwzięć i projektów, tak aby pomogła nam również statystyka. Wszystkich innowatorów i pomysłodawców zapraszamy zatem do Laboratorium Innowatora – to program obsługiwany przez 5 operatorów PARP, którzy poprzez bardzo profesjonalne programy mentoringowe pomogą każdemu z innowacyjnym pomysłem biznesowym zweryfikować jego wykonalność. Jesteśmy gotowi na tysiące zgłoszeń, spośród których nawet tysiąc będzie miało możliwość współpracy z rynkowymi ekspertami i biznesowymi praktykami – bez konieczności zakładania działalności gospodarczej, w otwartej formule rynkowego testowania i budowania świadomości młodego przedsiębiorcy. Operatorzy Laboratorium Innowatora rozpoczną nabory do swoich programów w drugiej połowie tego roku i na pewno część z uczestników ich mentoringu znajdzie swoje dalsze losy w programie Startup Booster Poland.
Znakomitym wstępem do akceleracji Startup Booster Poland może być również inkubacja w programie Platformy Startowe w Polsce Wschodniej. Tutaj pomysłodawcy zakwalifikowani do programu mają już obowiązek założyć spółkę kapitałową – w takiej formule pracują nad swoim rozwiązaniem z menagerami Platform startowych, aby docelowo wdrożyć produkt na rynek z dotacją PARP w kwocie nawet 600 tys. zł.
Z kolei korzyści z programu Startup Booster Poland i wszystkich innych startupowych inicjatyw pomoże nam maksymalizować program Startups R US – to autorska koncepcja PARP, w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki, polegająca już nie na bezpośrednim wsparciu startupów i ich rozwiązań, ale oddziaływująca na cały ekosystem. Polegać będzie na działaniach upowszechniających dobre praktyki, animowaniu i sieciowaniu krajowego środowiska startupowego i ekspercko-doradczym wsparciu poszczególnych programów Startup Booster Poland. Dodatkowo, startupom o największym potencjale międzynarodowym zaproponujemy możliwość udziału w wydarzeniach i misjach zagranicznych. Taka formuła integrująca środowisko startupowe, skierowana do wszystkich istotnych aktorów krajowej sceny – czyli startupów, ośrodków innowacji, inkubatorów, inwestorów, dużego biznesu, ale i administracji publicznej. To niezbędna przestrzeń na to, aby budować trwałe relacje oparte na zaufaniu i wspólnych wartościach. PARP zawsze inwestowała w kapitał społeczny, bo nie tylko pozwala nam on lepiej odnaleźć się w całym ekosystemie, ale zapewnia też wszystkim bardzo konkretne korzyści biznesowe.
Czytaj także: Jak w 5 krokach przygotować się do akceleracji? Podpowiadamy, jak zwiększyć swoje szanse na udział w akceleratorze
Macie ekspercką wiedzę dotyczącą wielu programów akceleracyjnych czy form wsparcia dla startupów w całej Europie. Jak – w porównaniu ze Starym Kontynentem – wygląda ofert programowa dla startupów w Polsce?
W naszej ocenie programy wsparcia przedsiębiorczości startupowej, którymi w PARP mamy okazję zarządzać, to bardzo konkretna wartość dla wszystkich zaangażowanych stron. Wśród współpracujących z nami operatorów widzimy autentyczną rywalizację, jeśli chodzi o jakość i wszechstronność oferowanego wsparcia. To dzięki ich autentycznemu zaangażowaniu, pasji i profesjonalnemu podejściu startupy mają okazję dostać to, co najlepsze dla ich biznesów. Mamy szczęście pracować z bardzo odpowiedzialnymi i świadomymi menagerami krajowych akceleratorów i inkubatorów. Mam przekonanie, że to oni budują w głównej mierze rozpoznawalność i wiarygodność wszystkich naszych programów. Wiemy to między innymi z relacji globalnych korporacji, które z podobnymi programami spotykają się w różnych krajach Europy, a polskie programy wyróżniają pozytywnie za bardzo rynkową orientację i rzetelne podejście do faktycznych rezultatów startupu. Jesteśmy jako środowisko cały czas bardzo ambitni, chcemy wygrywać, ale przy tym wymagamy również od siebie. I to jest duży atut naszego ekosystemu.
Z dużą satysfakcją obserwujemy w PARP, jak mocno na przestrzeni 5-6 ostatnich lat rozwinęły się kompetencje krajowych operatorów, jak świadomie rozwijają swoje organizacje i budują coraz bardziej profesjonalne programy. Ten profesjonalizm spowodował też, że krajowe korporacje, duży biznes oraz inwestorzy z dużym przekonaniem i w coraz większej liczbie dołączają do ich programów. Oni też niosą ogromną jakość i bardzo rynkowy wymiar dla tych programów. Ostatnia edycja programu Poland Prize, skierowanego do zagranicznych startupów, przy stosunkowo niewielkich nakładach promocyjnych, skutkowała zgłoszeniami od blisko czterech tysięcy zespołów z ponad 100 krajów. To pokazuje, jak atrakcyjny jest nasz ekosystem.
Jednym z dość powszechnych zjawisk polskiej akceleracji są tzw. wieczni absolwenci, czyli founderzy, którzy seryjnie zakładają spółki i korzystają z PARP-owskich programów wsparcia.
To zjawisko rzeczywiście występuje, ale – po pierwsze – ma bardzo marginalny charakter, a po wtóre – samo w sobie w moim odczuciu nie jest naganną praktyką. „Serial entrepreneur” w potocznym rozumieniu to raczej pozytywna etykieta, dowodząca przedsiębiorczości. Istotne jest, aby biznesowe koncepcje nie były wyłącznie wehikułem do pozyskiwania publicznych dotacji, ale by stały z nimi autentyczne plany biznesowe i determinacja do rozwoju spółki. Nasi operatorzy wraz z gronem odbiorców technologii zapewniają odpowiednią selekcję wartościowych spółek z prawdziwym potencjałem. Wszystkie inne przypadki eksperci bezwzględnie odcinają od publicznego finansowania, a skrajne przypadki mogą stać się szybko obiektem zainteresowania innych organów państwa.
Marcin Seniuk
Dyrektor Departamentu Rozwoju Startupów. Absolwent stosunków międzynarodowych w Collegium Civitas oraz podyplomowych studiów z zakresu ewaluacji projektów na Uniwersytecie Warszawskim. Od kilkunastu lat zawodowo związany z tematyką funduszy europejskich. W PARP od 2008 r. współtworzy i wdraża publiczne instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w oparciu o nowe produkty oraz współpracę z ośrodkami innowacji. Odpowiada za realizację projektów akceleracji startupów we współpracy z korporacjami, program Platformy startowe dla nowych pomysłów w Polsce Wschodniej i pierwszy publiczny program wizowy dla zagranicznych startupów – Poland Prize. Nadzoruje realizację pilotażowych instrumentów PARP wspierających i kreujących krajowy ekosystem startupowy. Bierze udział w projektowaniu oraz opiniowaniu instrumentów przyszłej perspektywy finansowej UE.
