Podobieństwa:
- Fundusze VC i PE zbierają kapitał od zewnętrznych inwestorów zwanych LPs (limited partners), w tym fund of fund (prywatnych i publicznych), high net worth individuals, funduszy emerytalnych, firm ubezpieczeniowych, czy korporacji i uczelni.
- Fundusze VC i PE inwestują w prywatne firmy (lub w przypadku PE również firmy notowane na giełdach, które z tych giełd ściągają) w celu zarobienia na wzroście wartości w przyszłości i sprzedaży posiadanych udziałów/akcji po wyższej cenie niż zostały przez nich objęte/nabyte.
- Fundusze VC i PE pobierają od swoich LPs (inwestorów) opłatę za zarządzanie w kwocie 1-2% rocznie liczone od wartości aktywów pod zarządzaniem oraz carried interest (success fee) w wysokości około 20% wygenerowanych zysków dla LPs (zakładając, że zyski funduszu przekroczą uzgodniony poziom minimalnego zysku zwanego hurdle rate).
- Fundusze VC i PE inwestują przez wehikuły inwestycyjne działające zwykle przez okres 8-10 lat, z czego połowa czasu przeznaczana jest na budowę portfela (inwestycje w spółki portfelowe), a druga połowa czasu na budowę wartości/wspieraniu spółek w rozwoju oraz exity (sprzedaż posiadanych spółek).
- Fundusze VC i PE oczekują zarobić dla swoich inwestorów 3x otrzymany kapitał w okresie 8-10 lat trwania funduszu, chociaż każdy z nich zamierza to osiągnąć przyjmując diametralnie inne podejście do zarządzania ryzykiem na portfelu.
- Fundusze VC i PE bardzo selektywnie podchodzą do inwestycji inwestując w około 1% analizowanych przedsiębiorstw.
Różnice:
- Fundusze PE zwykle inwestują odkupując udziały/akcje od dotychczasowych właścicieli, a fundusze VC zwykle inwestują podwyższając kapitał (środki trafiają na konto spółki).
- Fundusze PE zwykle inwestują w dojrzałe spółki generujące dodatnie przepływy pieniężne, a fundusze VC inwestują na znacznie wcześniejszym etapie (zanim spółki osiągną rentowność, a fundusze VC typu pre-seed i seed nawet zanim powstanie gotowy produkt lub przed rozpoczęciem generowania przychodów ze sprzedaży).
- Fundusze PE zwykle przejmują kontrolę odkupując pomiędzy 50%+1 udział do nawet 100% udziałów w firmie. Natomiast fundusze VC zwykle wchodzą na mniejszościowe pakiety (zwykle około 5-20%).
- Fundusze PE inwestując zakładają, że każda z ich spółek odniesie sukces (tj. zostanie sprzedana przy wyższej wycenie niż przejął ją fundusz), co wynika z faktu, iż inwestują w dojrzałe spółki (generujące już zyski i dodatnie przepływy pieniężne), które są obarczone znacząco niższym ryzykiem niż startupy. Natomiast fundusze VC inwestują w startupy na wczesnym lub nawet bardzo wczesnym etapie rozwoju, przez co oczekują, że nawet połowa ich inwestycji okaże się porażką (definiowaną jako sprzedaż objętych/nabytych udziałów poniżej wartości inwestycji, a w skrajnym przypadku nawet likwidacja lub upadłość firmy), ale jednocześnie licząc, że 5-10% spółek portfelowych okaże się spektakularnym sukcesem (wzrost wartości zainwestowanych w spółkę środków 30x lub więcej) umożliwiając wygenerowanie zysku na całym funduszu.
- Fundusze PE zwykle inwestują same, a fundusze VC najczęściej koinwestują z innymi funduszami VC.
- Fundusze PE generują zwrot na swoich inwestycjach głównie poprzez inżynierię finansową (wykupy lewarowane przedsiębiorstw, w które inwestują) oraz wzrost wartości EBITDA (optymalizacja wewnętrznych procesów oraz fuzje i przejęcia), a fundusze VC głównie dzięki rozwojowi technologii przez swoje spółki portfelowe oraz dynamiczny wzrost przychodów (zwykle organiczny).
- Fundusze VC inwestują w znacznie większą ilość spółek niż fundusze PE. Fundusze VC inwestują na znacznie wcześniejszym etapie i przy wyższym ryzyku per transakcja, więc zwiększają szansę znalezienia spółki, która przyniesie im zwrot +30x inwestując w znacznie większą ilość spółek; natomiast fundusze PE inwestują na znacznie późniejszym etapie rozwoju spółek przy znacznie mniejszym ryzyku, więc mogą pozwolić sobie na znacznie mniejszą ilość spółek w portfelu, aby mój bliżej zaangażować się operacyjnie w każdą z nich).
Czego VCs mogą nauczyć się od funduszy PE:
- Angażowania się w każdą spółkę portfelową jako właściciel, a nie tylko jako mniejszościowy udziałowiec.
Fundusze VC skupiają się przede wszystkim na wspieraniu swoich gwiazd (najlepiej performującym spółkom mających potencjał zwrotu 30x lub więcej zainwestowanej kwoty), a pozostałym spółom poświęcają mniej czasu lub wcale.
Natomiast fundusze PE wspierają każdą ze swoich spółek portfelowych, pracując nad budową ich wartości (value creation) i maksymalizując potencjalną cenę sprzedaży, gdyż w przypadku PE każda inwestycja (nawet ta mniej udana) w istotny sposób wpływa na wyniki całego funduszu. Co więcej, fundusze PE angażują do wspierania spółek portfelowych cały swój zespół oraz zatrudniają doradców, ekspertów i mentorów nie tylko w ramach przygotowania do kolejnej rundy finansowej czy exitu, ale również w ramach wsparcia strategicznego oraz operacyjnego.
- Brania pełnej odpowiedzialność za każdą spółkę portfelową.
Fundusze VC często ko-inwestują w ramach rundy, przy czym największą decyzyjność ma lead investor (zwykle funduszu inwestujący największą rundę w ramach rundy), a pozostali inwestorzy z rundy pełnią bardziej pasywną rolę. Co więcej, w przypadku kolejnej rundy finansowej nowi inwestorzy (w tym przede wszystkim nowy lead investor) przejmują decyzyjność od dotychczasowych inwestorów. Rozmywa to decyzyjność i odpowiedzialność w spółce, a jednocześnie founderzy/kadra zarządzająca spółką często ma dylemat czyje porady brać pod uwagę, szczególnie w sytuacji, jeżeli są one sprzeczne ze sobą.
Natomiast fundusze PE inwestują solo, przez co biorą na siebie pełną odpowiedzialność, gdyż, będąc jedynym inwestorem, nie mają możliwości przerzucenia odpowiedzialności na kogokolwiek innego. Z perspektywy spółki oznacza to, iż fundusz PE znacznie bardziej angażuje we wspieraniu jej rozwoju (angażując znacznie większy zespół, więcej czasu oraz więcej zasobów), co przekłada się też na znacząco większe prawdopodobieństwo sukcesu takiej inwestycji.
- Długoterminowego podejścia do pracy ze spółkami portfelowymi.
Fundusze VC inwestują z perspektywą 3-5 lat do momentu exitu, ale bliżej współpracują ze spółką w przeciągu pierwszych 12-24 miesięcy od momentu swojej inwestycji licząc, że w kolejnej rundzie spółka pozyska kolejnych inwestorów, którzy przejmą odpowiedzialność za jej rozwój. Krótkoterminowa perspektywa dotyczy również podejścia do finansowania potrzeb kapitałowych – spółki finansowane przez VC realnie są w ciągłym procesie fundraisingu (odstęp pomiędzy rundami wynosi średnio 12-24 miesiące), a większość kolejnych rund muszą zbierać od nowych inwestorów.
Natomiast fundusze PE mają podejście długoterminowe do swoich inwestycji, angażują się operacyjnie (hands-onapproach) z taką samą intensywnością przez cały okres inwestycji, jednocześnie zapewniając swoim spółkom cały potrzebny kapitał na dalszy rozwój aż do momentu exitu (spółki portfelowe funduszy PE zwykle nie mają potrzeby na pozyskiwaniem kapitału od kolejnych inwestorów aż do momentu exitu lub co najmniej debiutu spółki na rynku publicznym). Dla spółki oznacza to możliwość całkowitego skupienia się na rozwoju bez konieczności rozpraszania się pozyskiwaniu kolejnych rund finansowania, jak to ma miejsce w przypadku finansowania przez VCs).
- Ostrożnego podchodzenia do inwestycji pod kątem wycen i due diligence.
Fundusze VC relatywnie szybko podejmują decyzję o inwestycji w daną spółkę (zwykle od pierwszego spotkania do podpisania term sheet mija kilka-kilkanaście tygodni), często akceptując wysokie wyceny w stosunku do etapu zaawansowania projektu/trakcji (zakładając, że spółka szybko dorośnie do przyjętej wyceny, czego skrajny przykład widzieliśmy w trakcie hossy 2020-2021 w trakcie której inwestorzy akceptowali wyceny kilkukrotnie wyższe od długoterminowej średniej) oraz przeprowadzają pobieżne due diligence.
Natomiast fundusze PE na podjęcie decyzji o inwestycji potrzebują nie tygodni a miesięcy, podchodzą ostrożnie do wyceny firmy (zakładając, iż mnożnik EBITDA przy exit’ie będzie podobny jak w momencie inwestycji, a więc wzrost wartości spółki, z którego wynika zyska dla funduszu zostanie wygenerowany przede wszystkim ze wzrostu EBITDA w okresie inwestycji oraz ewentualnego lewaru finansowego na transakcji) oraz przeprowadzają głębokie due diligence (zespołu, spółki, technologii, ale też szczegółowo analizując rynek i konkurencję).
- Bieżącej pracy operacyjnej ze spółkami portfelowymi.
Fundusze VC rzadko kiedy angażują się operacyjnie (skupiając się głównie na wspieraniu swoich spółek portfelowych w fundraisingu i exitach), a jeżeli już to reagują na zaistniałe problemy na zasadzie gaszenia pożarów niż systematycznej budowy wartości.
Natomiast fundusze PE bardzo szczegółowo analizują rozwój każdej ze swoich spółek, a w przypadku pojawienia się niepokojących sygnałów angażują się operacyjnie oraz zatrudniają zewnętrznych doradców/ekspertów.
Przeczytaj również:
W jaki sposób dokształcają się inwestorzy? Poznaj ich ulubione książki i podcasty
4 mld PLN na koniec roku? Transakcje na polskim rynku VC w 2022
