Jak donosi redakcja The Guardian, światowe wydatki na zbrojenia osiągnęły w 2023 roku rekordowo wysoki poziom: 2,4 biliona dolarów. To kwota nigdy wcześniej nienotowana. Trudno się jednak dziwić, patrząc na liczbę oraz skalę militarnych konfliktów na całym świecie. Na czoło wysuwa się oczywiście rosyjska inwazja na Ukrainę z 2022 roku oraz ubiegłoroczny, przeprowadzony 7 października atak Hamasu na Izrael. To wszystko sprawia, że intensywniej niż kiedykolwiek poszukiwane są rozwiązania – nowatorskie, zaskakujące, skuteczne – które pomogą przechylić szalę zwycięstwa na którąś ze stron. Te poszukiwania widać na wielu poziomach – w tym analizując trendy inwestycyjne. Widać, że na globalnym rynku pojawiły się opcje finansowania militarnych innowacji. Opcje, z których skorzystać mogą także startupy.
Nie chodzi tu o finansowanie broni – tego zabraniają poszczególne klauzule regulujące rynek inwestycji. Nie ma za to przeszkód, aby tak małe, jak i duże fundusze wspierały technologie odpornościowe.
Krótko i zwięźle o definicjach
W tym miejscu warto jeszcze zwrócić uwagę na dwa określenia, które ostatnio regularnie przewijają się w rozmowach o startupach i wojskowości. Pierwszy z nich to „odporność” (ang. resilience). W pierwszej chwili może to brzmieć niezręcznie i kojarzyć się bardziej z medycyną. Skąd ta „odporność”? Ma on odzwierciedlać ideę, że wdrażane innowacje sprawią, iż demokratyczne społeczeństwa staną się mniej podatne na wrogie ataki. Te same innowacje miałyby też pomóc owym społecznościom w odbudowie po ewentualnych ciosach zadanych przez nieprzyjaciela.
Drugi powszechnie stosowany termin to technologia podwójnego zastosowania (ang. dual-use technology). Chodzi tu o takie rozwiązania które znajdą zastosowanie nie tylko w wojskowości, ale ich odbiorcą mogą być także cywile, a one same mogą być stosowane chociażby w przemyśle 4.0.
Bazując na przeglądzie przygotowanym przez redakcję TechCrunch, dzielimy się z Wami informacjami o podmiotach, które nie tylko mają pieniądze, ale są również gotowe do współpracy z technologicznymi spółkami z obszaru obronności.
Fundusz Innowacji NATO
NATO Innovation Fund jest obecnie jednym z najczęściej wymienianych graczy w rozmowach na temat technologii odpornościowych. Nic w tym dziwnego: trudno nie zauważyć funduszu o wartości 1 miliarda dolarów. Tym bardziej, gdy został powołany z myślą o sektorze, w którym brakuje kapitału wysokiego ryzyka. Do niedawna przedstawiciele Funduszu NATO unikali jednak rozmów o swojej działalności – nie sposób było umówić się z nimi choćby na wywiad.
Do czasu. Niedawno pisaliśmy na naszych łamach o pierwszej inwestycji NIF: środki na wsparcie innowatorów na wczesnym etapie rozwoju otrzymały Alpine Space Ventures, OTB Ventures, Join Capital i Vsquared Ventures. Fundusz NATO poinformował również o sfinansowaniu działalności czterech spółek.
Czytaj także: 3 miliardy złotych na cybertarczę dla Polski: minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski na „ciepłej wojnie cybernetycznej z Rosją”
Pieniądze trafiły do zróżnicowanych branż: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych, produkcji, transportu i robotyki. Przedstawiciel Funduszu podkreślają jednak, że każda ich inwestycja kierowana była myślą o „zwiększaniu obronności, bezpieczeństwa i odporności”.
Bezpośrednie inwestycje NIF mogą być kierowane wyłącznie do startupów z 24 krajów, które są jego udziałowcami. Obejmuje to na przykład Islandię, ale nie Francję, co może pomóc w dostarczeniu nowych funduszy do lokalizacji, które tradycyjnie otrzymywały mniej kapitału, ale są nawet bardziej zainteresowane niż większe kraje.
Elastyczność w działaniu NIF jest większa od przeciętnej – to ze względu, że jak już zaznaczyliśmy, jest to jednocześnie fundusz funduszy.
OTB Ventures
Założony w 2017 roku fundusz OTB Ventures istniał na długo przed NIF. Ale dziś ten amsterdamski fundusz z polskimi korzeniami być może otwiera nowy rozdział w historii swojej działalności. Dzięki wsparciu NIF, ale także Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI), OTB Ventures wystartowało z Fund II, swoim nowym funduszem wczesnego wzrostu o wartości 170 milionów euro.
Czytaj także: Nowa figura na inwestycyjnej szachownicy: do gry wchodzi wart 170 mln euro Fund II od OTB Ventures
Fundusz stworzony z myślą o branży deeptech jest największym funduszem VC wywodzącym się z Europy Środkowo-Wschodniej. Będzie inwestował na terenie całej Europy w cztery główne branże:
- spacetech,
- enterprise automation & AI,
- cybersecurity
- fintech infrastructure.
Współzałożyciel i partner zarządzający Marcin Hejka rozumie również, że technologia podwójnego zastosowania jest rzeczywistością dla wielu startupów.
– To absolutnie naturalne, że sektor obronny stosuje coraz więcej technologii o cywilnych korzeniach – powiedział Marcin Hejka w rozmowie TechCrunch w marcu.
MD One Ventures
Podwójne zastosowanie jest przedmiotem zainteresowania MD One Ventures, firmy VC z siedzibą w Wielkiej Brytanii i inwestującej w firmy na wczesnym etapie rozwoju. Założona w 2021 roku, opisuje siebie jako „zaangażowaną we wspieranie stosowanych głębokich innowacji technologicznych dla Wielkiej Brytanii, Europy i sojuszników”. Pozostawia to otwarte drzwi dla szerokiego zakresu zastosowań. „Jesteśmy agnostykami w wielu podsektorach i typach technologii i zainwestowaliśmy zarówno w firmy oparte na oprogramowaniu, jak i sprzęcie, z doświadczeniem w zakresie [bezpieczeństwa narodowego], przedsiębiorstw i obrony” – można przeczytać na stronie MD One.
W portfolio funduszy znajdują się takie startupy jak Labrys Technologies, którego platformę Axiom można stosować przy tworzeniu i planowaniu scenariuszy wojskowych i humanitarnych, oraz Materials Nexus, który wykorzystuje sztuczną inteligencję do odkrywania nowych materiałów.
Israel Resilience Fund
Uruchomiony pod koniec 2023 roku w następstwie ataków Hamasu, Israel Resilience Fund ma na celu zebranie 50 milionów dolarów na inwestycje w startupy dotknięte wojną lub opracowujące rozwiązania istotne dla bezpośrednich potrzeb Izraela.
Jest to jeden z funduszy izraelskiej platformy inwestycyjnej OurCrowd, która do marca zabezpieczyła 17 milionów dolarów w zobowiązaniach dla tego specjalnego funduszu. Specjalanie dla niego zrzekła się wszystkich opłat za zarządzanie i odsetek, koncentrując się na katalizowaniu współinwestycji ze źródeł publicznych i prywatnych.
Z ośmiu inwestycji ujawnionych w grudniu ubiegłego roku, portfel Israel Resilience Fund rozrósł się obecnie do 35 zespołów, reprezentujących około 1000 miejsc pracy w kraju, w którym 14% pracowników pracuje w branży technologicznej. Prawdopodobnie dzięki takim inicjatywom sektor wykazał się odpornością, a izraelskie startupy zebrały ponad 3,1 miliarda dolarów od początku wojny.
D3
D3 to fundusz na wczesnym etapie rozwoju, którego nazwa oznacza wezwanie do „Odważ się bronić demokracji” (ang. Dare to Defend Democracy).
– Uruchomiliśmy nasz fundusz latem 2023 roku, a naszym głównym celem jest inwestowanie w założycieli, którzy wykorzystują technologię, aby pomóc Ukrainie w obronie i zdefiniować przyszłość bezpieczeństwa narodowego Zachodu – deklarują założyciele D3 na swojej stronie internetowej.
Przy zwykłej inwestycji w wysokości 125 000 USD za udział kapitałowy w wysokości 7%, fundusz jest również otwarty na dokonywanie dalszych inwestycji w wysokości do 750 000 USD w późniejszych rundach prowadzonych przez innych inwestorów. Obecne portfolio firmy obejmuje takie branże jak drony, czujniki i bezzałogowe statki powietrzne (UAV), często z elementami sztucznej inteligencji.
D3 było również jednym z promotorów niedawnego hackathonu technologii obronnych w Londynie. Pierwszy tego rodzaju, ale prawdopodobnie nie ostatni, potwierdza, że te VC również będą miały rosnącą liczbę startupów do zainwestowania.
