Kluczowe wnioski
W pierwszym kwartale 2024 r. odnotowano znaczny spadek globalnego finansowania startupów, osiągając drugi najniższy poziom od 2018 roku. Pomimo skromnego wzrostu o 6% w porównaniu z poprzednim kwartałem, nastąpił znaczny spadek o 20% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Spadek ten podkreśla ostrożne podejście inwestorów, którzy coraz częściej faworyzują inwestycje na wczesnym etapie w trudnym krajobrazie finansowania. Odzwierciedla to strategiczną zmianę w kierunku ograniczania ryzyka i strategicznej alokacji kapitału w ekosystemie venture capital.
Pomimo nieosiągnięcia szczytowych poziomów, kluczowe znaczenie ma uznanie znacznego wzrostu w europejskim krajobrazie finansowania startupów na przestrzeni lat. W latach 2014-2021 europejski ekosystem venture capital odnotowywał stały wzrost, a poziom finansowania wzrósł ponad dwukrotnie w samym 2021 roku. Jednak po krótkim wzroście w 2022 r. europejskie inwestycje VC powróciły do poziomów sprzed 2021 r., wskazując na stabilizację na rynku.
Podobnie jak w poprzednich kwartałach, w Europie Środkowo-Wschodniej panuje wyczuwalne poczucie oczekiwania, a kwoty finansowania powracają do poziomów obserwowanych w latach 2019-2020, a interesariusze z niecierpliwością czekają na katalizator, który ponownie wzbudzi zainteresowanie inwestorów. Mimo utrzymujących się wyzwań, przyszłość rysuje się optymistycznie, a w nadchodzących kwartałach należy zachować czujność i reagować na zmieniającą się dynamikę regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Globalne trendy inwestycyjne VC
Analiza danych Crunchbase ujawnia, że pierwszy kwartał 2024 r. był drugim najniższym globalnym finansowaniem startupów od początku 2018 r. Globalne finansowanie venture wyniosło w pierwszym kwartale 66 mld USD, co stanowi wzrost o 6% w ujęciu kwartalnym, ale znaczący spadek o 20% w ujęciu rocznym. W poprzednim kwartale, 4. kwartale 2023 r., odnotowano najniższy poziom finansowania w ciągu ostatnich sześciu lat. Chociaż oczekuje się, że kwoty finansowania za ostatni kwartał zostaną nieco skorygowane w górę w miarę uwzględniania i przeglądu dodatkowych danych, dominujące nastroje inwestorów pozostają ostrożne.
W pierwszym kwartale sztuczna inteligencja utrzymała swoją pozycję jako główny sektor inwestycji. Według danych Crunchbase, firmy z sektora AI zabezpieczyły 11,4 mld USD, co stanowi około 17% globalnego finansowania. Godne uwagi rundy w sektorze AI obejmowały:
- Moonshot AI z siedzibą w Pekinie, wiodąca firma zajmująca się modelami językowymi, która zebrała 1 miliard dolarów z Alibaba Group jako głównym inwestorem;
- Figure z siedzibą w Sunnyvale w Kalifornii, zajmująca się robotami humanoidalnymi, zapewniła sobie finansowanie w wysokości 675 milionów dolarów i nawiązała współpracę z OpenAI;
- MiniMax z siedzibą w Szanghaju, znany ze swoich towarzyszy i awatarów AI, zebrał 600 milionów dolarów w kolejnej rundzie prowadzonej przez Alibaba.
Pomimo znaczącej obecności AI, nie był to największy sektor pod względem finansowania w ubiegłym kwartale. Tytuł ten przypadł branży opieki zdrowotnej i biotechnologii, która w pierwszym kwartale pozyskała 15,7 mld USD, czyli 24% całkowitego globalnego finansowania.
Firmy na etapie zalążkowym zabezpieczyły nieco ponad 7 miliardów dolarów finansowania, co oznacza spadek o ponad 1 miliard dolarów w porównaniu z rokiem poprzednim. Niemniej jednak finansowanie zalążkowe, znane ze swojej odporności nawet podczas ostatnich spowolnień gospodarczych, nadal przewyższa globalne kwartalne kwoty obserwowane w 2020 roku. Trend ten podkreśla strategię przyjętą przez wielu inwestorów venture, którzy zdecydowali się zainwestować na wcześniejszym etapie cyklu startupowego w warunkach napiętego środowiska finansowania. Ponadto wielu założycieli opóźniło pozyskanie rundy Serii A, ponieważ kryteria kolejnych inwestycji stały się bardziej rygorystyczne.
Z drugiej strony, firmy na późnym etapie rozwoju pozyskały finansowanie w wysokości 29,5 mld USD, co oznacza spadek o 36% w porównaniu z rokiem poprzednim, co oznacza największy spadek w podziale na etapy w pierwszym kwartale. Na rynku charakteryzującym się wolniejszym finansowaniem, finansowanie na późnym etapie zwykle podlega kwartalnym wahaniom.
Trendy inwestycyjne VC w Europie
Według danych Crunchbase, w 1. kwartale 2024 r. europejskie startupy otrzymały finansowanie w wysokości 11,8 mld USD, co oznacza niewielki wzrost w porównaniu z 4. kwartałem 2023 r., ale spadek o mniej niż 10% w porównaniu z 1. kwartałem 2023 r. Ogólnie rzecz biorąc, całkowite finansowanie venture dla europejskich startupów w ostatnim kwartale było nieco poniżej średniej obserwowanej w 2023 roku. W tym okresie europejskie startupy odpowiadały za około 18% globalnego kapitału wysokiego ryzyka, podczas gdy Ameryka Północna zachowała lwią część, obejmującą nieco ponad 50% kwartalnego finansowania venture.
Wielka Brytania zdominowała europejski rynek venture w I kwartale, odpowiadając za 26% całkowitego finansowania. Niemcy i Francja uplasowały się tuż za nią, odpowiadając za 16% kapitału venture alokowanego w Europie. Holandia i Szwecja okazały się kolejnymi znaczącymi regionami dla europejskiego finansowania.
W Europie kluczowe sektory przyciągające znaczne finansowanie obejmowały usługi finansowe, opiekę zdrowotną i energetykę. Firmy zajmujące się sztuczną inteligencją pozyskały finansowanie w wysokości 1,4 mld USD, co stanowi około 12% europejskiego kapitału wysokiego ryzyka. Warto zauważyć, że kwota ta była o około 1 mld USD niższa niż finansowanie pozyskane przez same firmy świadczące usługi finansowe.
Inwestycje na późnym etapie, począwszy od serii C, wyniosły 4,6 miliarda dolarów zainwestowanych w 84 firmy, podczas gdy finansowanie na wczesnym etapie przewyższyło finansowanie na późnym etapie w pierwszym kwartale, z ponad 5,4 miliarda dolarów zainwestowanych w ponad 300 europejskich startupów. Co ciekawe, ten trend inwestycji na wczesnym etapie przewyższający finansowanie na późnym etapie utrzymał się pomimo spowolnienia na rynkach finansowania w 2023 roku. Dane Crunchbase ujawniają, że wzorzec ten wystąpił w trzech z ostatnich pięciu kwartałów. Co więcej, według danych Crunchbase, europejskie startupy na etapie zalążkowym zapewniły w I kwartale finansowanie w wysokości 1,7 mld USD dla ponad 900 firm. Warto jednak zauważyć, że finansowanie zalążkowe utrzymuje się poniżej poziomu 2 miliardów dolarów od 3 kwartału 2023 roku. Należy pamiętać, że dane dotyczące finansowania zalążkowego mają tendencję do pozostawania w tyle i mogą z czasem rosnąć w miarę dodawania dodatkowych transakcji do zbioru danych Crunchbase.
Źródło: blog Vestbee, wpis autorstwa Konrada Koncerewicza
